در حالی که دو روز از پاسخ ایران به پیش‌نویس اتحادیه اروپا برای توافق احیای برجام گذشته، همچنان طرف‌های مقابل اعلام می‌کنند که در حال بررسی پیشنهادهای جدید ایران روی متن اتحادیه اروپا هستند.

روز چهارشنبه (بیست‌وششم مردادماه) ند پرایس در کنفرانس خبری اعلام کرد که این کشور همچنان در حال بررسی پاسخ ایران به متن پیشنهادی اتحادیه اروپاست و در این زمینه با اتحادیه اروپا رایزنی خواهد کرد.

وی همچنین ضمن قدردانی از زحمات جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای تهیه متن پیشنهادی این اتحادیه برای احیای برجام اعلام کرد که نمی‌تواند اطلاعات بیشتری در رابطه با واکنش آمریکا به پیشنهادهای ایران ارائه دهد.

پرایس همچنین از ارائه چارچوب زمانی مشخص برای عرضه پاسخ آمریکا خودداری کرد.

ارزیابی واشنگتن از پاسخ ایران به متن پیش‌نویس توافق احیای برجام در شرایطی است که پیشتر وبگاه شبکه خبری بلومبرگ به نقل از یک منبع آگاه گفته بود؛ اتحادیه اروپا پیشنهادهای ارائه‌‌‌‌‌‌شده از سوی ایران در مذاکرات رفع تحریم‌های وین را «سازنده» می‌داند.

بلومبرگ نوشته این نخستین نشانه مثبتی است که نشان می‌دهد مواضع ارائه‌‌‌‌‌‌شده از سوی ایران که دوشنبه شب تقدیم اتحادیه اروپا شد، باعث ایجاد بن‌‌‌‌‌‌بست در مسیر مذاکرات نخواهد شد.

سخنگوی اتحادیه اروپا در مسائل سیاست خارجی و امنیتی نیز ساعاتی پس از دریافت پاسخ ایران گفت: «ما پاسخ ایران را دریافت کرده‌‌‌‌‌‌ایم. داریم آن را مطالعه می‌کنیم و در حال مشورت با سایر طرف‌‌‌‌‌‌های برجام و آمریکا درخصوص ادامه مسیر هستیم.‌»

ادعای وال استریت ژورنال درباره مانع جدید توافق احیای برجام

روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال در گزارشی نوشت: ایران دوباره خواستار تضمین های آمریکا در گفت‌وگوهای هسته ای شد.

این رسانه آمریکایی در ادامه مدعی شد: این درخواست ایران، یک بار دیگر موجب توقف تلاش ها برای احیای برجام شده و واشنگتن و پایتخت های اروپایی را نسبت به امکان قطعی شدن توافق، نامطمئن کرد.

در این مطلب آمده است: تهران در پاسخ روز دوشنبه خود، متن اتحادیه اروپایی را نه رد کرده و نه پذیرفته و به جای آن چندین مساله را پیش کشیده که می خواهد در توافق گنجانده شود. اتحادیه اروپایی به هنگام ارسال این پیش نویس، گفته بود که این یک متن نهایی است و گفت‌وگوها به پایان رسیده است.

تیم گفت‌وگوگر ایران گفته که محور پاسخ ایران، تضمین هایی است در این باره که اگر آمریکا دوباره از توافق خارج شد، شرکت های غربی که در ایران سرمایه گذاری می کنند، تحت حفاظت قرار گیرند. ایران همچنین سازوکاری را در توافق پیشنهاد داده که به تهران اجازه می دهد، چنانچه واشنگتن، توافق را ترک کند، به سرعت فعالیت هسته ای خود را افزایش دهد.

مقام های اروپایی از دوشنبه شب که ایران پاسخ خود را فرستاد گفته اند که موضع ایران می تواند پایه ای برای نوعی سازش باشد، اما قطعی شدن توافق به انعطاف تهران بستگی دارد.

یک مقام ارشد اروپایی روز چهارشنبه گفت که تهران و واشنگتن، باید یک پاسخ آری یا نه به این متن بدهند و ایده انجام دوباره گفت‌وگو میان طرفین را رد کرد. دو مقام غربی گفتند به فوریت انتظار اعلام توافقی را ندارند؛ هرچند این کار در روزهای آینده ممکن است.

تضمین ها، بارها در گذر گفت‌وگوهای شانزده ماهه به میان کشیده شده است… در اوایل گفت‌وگوها، ایران خواستار وعده هایی از طرف آمریکا بود که هرگز توافق را دوباره ترک نخواهد کرد؛ درخواستی که مقام های آمریکایی می گویند امکان انجام آن را ندارند، چون دولت بایدن نمی تواند تصمیمات یک دولت دیگر در آینده را محدود کند.

اکنون ایران دوباره ایده های مربوط به تضمین ها را مطرح می کند. در این چند روز، یک سلسله دیدار میان رییس تیم گفت‌وگوگر ایران و مقام های ارشد این کشور در دولت، مجلس و شورای امنیت ملی برگزار شده است. در تمام موضوعات مهم امنیت ملی هم حرف آخر را آیت الله علی خامنه ای می زند.

ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روز چهارشنبه از اظهارنظر درباره جزییات گفت‌وگوها پرهیز کرد و گفت: ما ایده هایمان را خصوصی و مستقیم در اختیار اتحادیه اروپایی قرار می دهیم.

یک گزینه این است که پاسخ آمریکا به ایران، پایه یک متن پیش نویس دگرش یافته اتحادیه اروپایی باشد که برای تایید در اختیار طرف های گفت‌وگو قرار داده خواهد شد. گزینه دیگر هم این است که امکان تبادل نظر بین پایتخت ها بدون تعیین مهلتی برای ختم گفت‌وگوها داده شود.

در حالی که مقام های رسمی ایران و آمریکا، هر دو، گفته اند که مذاکرات نمی تواند بی نهایت ادامه یابد، برای هر دو طرف امتیازاتی در عدم اعلام مرگ توافق وجود دارد؛ حتی در شرایطی که برنامه هسته ای ایران در حال پیشرفت است.

آمریکا مایل است همزمان با جنگ اوکراین و در آستانه انتخابات میاندوره ای خود، از یک بحران دیگر پرهیز کند. مقام های ایرانی هم رفع تحریم های آمریکا را یکی از اهداف کلیدی خود در هنگامه دشواری های اقتصادی قرار داده اند.

نتیجه نهایی احیای برجام به چگونگی واکنش آمریکا بستگی دارد

سفیر روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی وین و نماینده این کشور در مذاکرات احیای برجام تاکید کرد که به نتیجه رسیدن این مذاکرات به چگونگی واکنش آمریکا به پیشنهادهای معقول ایران دارد.

میخاییل اولیانوف در واکنش به گزارش روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در توییتر خود نوشت: تا پیش از این، دلایلی برای خوش‌بینی وجود داشت؛ اما در دفعات پیشین انتظارات برآورده نشد. این دفعه بیش از دفعات قبل این شانس را داریم که از خط پایان مذاکرات وین بگذریم. نتیجه نهایی به واکنش آمریکا به پیشنهادهای معقول ایران بستگی دارد.