سرمقاله / بایدهای زندگی مومنانه در حدیث امام سجاد(ع)

معلم ها، فقط درس نمی دهند که آموزگار زندگی هم هستند. از قدیم هم چنین بود و ما راه را از اشارت های آنان می یافتیم. معلم هر چه بزرگتر بود، دایره اثرگذاری اش هم توسعه پیدا می کرد، لذا فرموده اند معلمی شغل انبیاست. انبیا بودند که برای هدایت خلق تا جایی پیش می رفتند که خداوند بر جانشان بیمناک می شود و می فرماید: (شعراء/۳) (ای رسول ما) تو چنان در اندیشه هدایت خلقی که خواهی جان عزیزت را از غم اینکه ایمان نمی‌آورند هلاک سازی! بله، شأن پیامبر این است و معلم را هم بایسته ای چنین بر ذمه است که برای توسعه آگاهی تلاش کند. در این ساحت باید هم به خیر و صواب بخواند خلق را و هم از غیر صواب پرهیز دهد که آن امر و این نهی ، دو روی یک سکه اند که در بازار تعالی رواج دارند. دو بالند که پرواز را ممکن می کنند. بگذارید سخن را به کلام امام سجاد علیه السلام معطر کنیم که در نهی هدایت گر، ما را به تقوا و پرهیز می خوانند از درآمیختن با آنچه نباید. این صدای مبارک حضرت ایشان است که در جان حدیث می شود ؛ «إِیّاکَ وَ مُصاحَبَهَ الْکَذّابِ، فَإِنَّهُ بِمَنْزِلَهِ السَّرابِ یُقَرِّبُ لَکَ البَعیدَ وَ یُبَعِّدُ لَکَ الْقَریبَ. وَ إِیّاکَ وَ مُصاحَبَهَ الْفاسِقِ فَإِنَّهُ بایَعَکَ بِأُکْلَه أَوْ أَقَلَّ مِنْ ذلِکَ. وَ إِیّاکَ وَ مُصاحَبَهَ الْبَخیلِ فَإِنَّهُ یَخْذُلُکَ فى مالِهِ أَحْوَجَ ما تَکُونُ إِلَیْهِ. وَ إِیّاکَ وَ مُصاحَبَهَ الاَْحْمَقِ، فَإِنَّهُ یُریدُ أَنْ یَنْفَعَکَ فَیَضُرُّکَ. وَ إِیّاکَ وَ مُصاحَبَهَ الْقاطِعِ لِرَحِمِهِ، فَإِنّى وَجَدْتُهُ مَلْعُونًا فى کِتابِاللّهِ.»: در این حدیث با ایاک های مکرر و مباداهایی مواجه می شویم که ما را از بن بست ورود اشتباهی نجات می دهد؛
۱ـ مبادا با دروغگو همنشین شوى که او چون سراب است، دور را به تو نزدیک کند و نزدیک را به تو دور نماید.
۲ـ مبادا با فاسق و بدکار همنشین شوى که تو را به یک لقمه و یا کمتر بفروشد.
۳ـ مبادا همنشین بخیل شوى که او در نهایتِ نیازت بدو، تو را واگذارد.
۴ـ مبادا با احمق رفیق شوى که چون خواهد سودت رساند، زیانت می‌زند.
۵ ـ مبادا با آنکه از خویشان خود مى برد، مصاحبت کنى که من او را در قرآن ملعون یافتم. …
این مباداها روی دیگری هم دارد که روی را در دو دنیا سپید و جان را سعید می کند و می توان چنین فهرست کرد که؛ با راستگو و راست کردار همنشین باش تا به حقیقت برخیزی. با صالحان و نیک کرداران همراه شو که تو را به بهشت برند.با کریمان همراه شو که با کریمان زندگی شیرین تر است. برای رفاقت با دانایان بشین که شرط دوستی را با ارتقای معرفت ادا می کنند. خود به صله رحم برخیز و با آنانی رفیق باش که حق رفاقت را برای خویشان و دوستان تمام می کنند. باری، این سکه بهزیستن است که در زندگی، رایج است. این سکه در کارگاه معلم ضرب می شود پس باید معلمان را بر مدار امامت و نبوت قدر دانست تا در تقدیر عارفانه، همراه ملکوتیان شد. ان شاءا…