عباسعلی بهاری روز یکشنبه در آیین اهدای ویلچر و سبد حمایتی به معلولان تحت حمایت که با مشارکت بنیاد بین‌المللی خیریه آبشار عاطفه‌ها در بیرجند برگزار شد، بر هدفمند شدن کمک‌های موسسات خیریه در حوزه معلولان و آسیب‌های اجتماعی تاکید کرد و گفت: خراسان جنوبی در برخی آسیب‌های اجتماعی رتبه‌های اول تا نهم کشوری را دارد لذا درخواست داریم موسسات خیریه در زمینه کاهش و کنترل آسیب‌های اجتماعی ورود پیدا کنند.

وی افزود: در حوزه معلولان برخی داده‌ها نیازمند به‌روزرسانی است تا مشخص شود اکنون چه تعداد معلول در استان وجود دارد یا سالانه چه تعداد به این آمار افزوده می‌شود.

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان جنوبی با بیان اینکه آمار معلولان توانمند شده نیز باید به‌روزرسانی شود گفت: اگر بتوانیم با برنامه‌ریزی پیش برویم در آینده معلولیت‌ها بیشتر قابل کنترل است.

وی پیشگیری از معلولیت را از وظایف بهزیستی عنوان کرد و افزود: در حوزه درمان نیز دانشگاه علوم پزشکی وظیفه دارد اما در زمینه مراقبت و حمایت نیازمند کمک خیران و مردم هستیم زیرا امکانات دولتی برای پوشش همه معلولیت‌ها کفاف نمی‌دهد.

بهاری اظهار داشت: اعتقاد داریم اگر در حوزه پیشگیری نتوان کاری انجام دهیم، در حوزه درمان و حمایت‌ها باید جدی باشیم تا آسیب‌ها به حداقل برسد.

وی با یادآوری توانمندی برخی معلولان در زمینه‌های مختلف از جمله هنری، علمی و مهارتی گفت: اکنون از بین معلولان استان رتبه یک کنکور دکترا را داریم لذا باید در حهت کشف و تقویت توانمندی معلولان گام برداشت.

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان جنوبی افزود: آمار ازدواج فامیلی در خراسان جنوبی نسبتا بالاست که پیامد این موضوع در برخی مواقع معلولیت بوده و نیازمند مراقبت و درمان است.

وی بیان کرد: در حوزه پیشگیری هم برخی تجهیزات برای آزمایش‌های غربالگری در سطح استان وجود ندارد که پیگیری می‌کنیم تا پایان سال تجهیزات مربوطه برای انجام آزمایش‌ها راه‌اندازی شود و مردم مشاوره‌های لازم را دریافت کنند.

بهاری گفت: هرچند باورهای اعتقادی در خراسان جنوبی زیاد است ولی با امکانات فراهم شده می‌توان از تبدیل فرصت به تهدید جلوگیری کرد و با تجهیزات علمی و مشاوره‌های لازم، آسیب‌های احتمالی ناشی از ازدواج‌های فامیلی به حداقل می‌رسد.

وی با اشاره به سبقه مردم خراسان جنوبی در امور خیر افزود: موسسات فرهنگی، هنری، خیریه‌ها و سازمان‌های مردم نهاد سرمایه‌های اجتماعی هستند و حضور مردم در مشارکت‌های مدنی و سیاسی سرمایه‌ای برای حاکمیت محسوب می‌شود که خوشبختانه مردم استان در این زمینه از مسوولان جلوتر حرکت کرده‌اند.

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان جنوبی گفت: هرگز نباید معلولان را با دید محدودیت نگاه کرد زیرا معلول کسی است که توانمندی دارد ولی نمی‌تواند مانند افراد عادی کار کند.

وی بر ضرورت ورود دستگاه‌های فرهنگی در حوزه معلولیت‌ها تاکید کرد و گفت: نباید گره ناموجه به معلولیت بزنیم زیرا برخی خانواده‌ها فرصت را از معلولان گرفته‌ و آنان را در خانه حبس کرده‌اند که معلول از همه حقوق انسانی و اجتماعی محروم می‌شود.

بهاری تاکید کرد: باید متخصصان در حوزه معلولان ورود پیدا کنند و اهل فن در این خصوص با مردم و جامعه صحبت داشته باشند تا خانواده‌های دارای معلول ترغیب شوند و این افراد را وارد جامعه کنند.

در این آیین با همکاری بنیاد بین‌المللی خیریه آبشار عاطفه‌ها ۵۰ عدد ویلچر و سبد حمایتی به خانواده‌های دارای عضو معلول اهدا شد.

هشتم تا چهاردهم آذر هفته افراد دارای معلولیت نامگذاری شده است.

به گزارش امروز خراسان جنوبی؛ این مسابقه ادبی در قالب فعالیت‌های خاطره‌نویسی، داستان‌نویسی، تحقیق و پژوهش در مورد آداب و رسوم منطقه، صنایع دستی و همچنین میراث‌های فرهنگی، طبیعی و گردشگری شهرستان و به منظور آشنایی کودکان و نوجوانان با این موضوعات هم‌زمان با هفته ملی کودک و با همکاری اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و کتاب‌خانه سیار کانون پرورش فکری زیرکوه و با مشارکت مدارس روستاهای نوده و چناران برگزار شده بود.

او زباله‌گردی را هر روز از هفت صبح شروع می‌کند و تا تاریکی هوا و حتی پاسی از شب در کوچه و پس کوچه‌های شهر در به در دنبال مواد قابل بازیافت است.

خبرنگار ایرنا دقایقی را کنار یکی از سطل‌های زباله در خیابان ۱۷ شهریور بیرجند با این مرد سپری کرد تا این بار او از واقعیت‌های زباله‌گردی بگوید.

۵۱ سال سن دارد که ۲۲ سال از جوانی‌اش را به دلیل حمل مواد مخدر در زندان سپری کرده و طی چهار سالی که از زندان آزاد شده به دلیل نداشتن شغل به زباله‌گردی روی آورده است.

کارتنی را روی زمین پهن کرد و ضمن عذرخواهی به دلیل کمر درد روی آن نشست؛ برخلاف تصور برخی افراد جامعه، رفتاری مودبانه داشت و با احترام در پاسخ به اولین سوالم که چرا به دنبال مواد بازیافتی در سطل‌های زباله است؟ گفت: سال ۷۴ به دلیل حمل مواد مخدر به زندان افتادم و سال ۹۶ از زندان آزاد شدم، به دلیل نداشتن شغل مجبورم برای تامین مایحتاج زندگی‌، زباله‌گردی کنم.

وی افزود: وقتی از زندان آزاد شدم به دلیل مشکلات روحی و روانی ناشی از نداشتن شغل و اینکه جامعه، اقوام و خویشاوندان امثال مرا نمی‌پذیرند به اعتیاد روی آوردم اما یک سالی هست که با حمایت خانواده‌، ترک کردم.

این مرد اظهار داشت: اگر زباله‌گردی نکنم باید زن و فرزندانم شب گرسنه بخوابند، الان به عنوان یک مرد و نان‌آور خانواده فقط هزار و ۵۰۰ تومان پول در جیب من است و این مشکل را به کی باید بگویم؟

وی گفت: روزی سه نوبت برای جمع‌آوری مواد بازیافتی از خانه خارج می‌شوم و در هر نوبت ۲۵ هزار تا ۳۰ هزار تومان درآمد دارم ولی با این درآمد کم نمی‌توانم مخارج خانواده پنج نفری را تامین کنم و هر ماه چهار و پنج روز را در کنار این کار، کارگری می‌کنم.

پرسیدم آیا زیر پوشش نهادهای حمایتی از جمله کمیته امداد و بهزیستی نیستید؟ که پاسخ داد: وقتی زندان بودم، خانواده و فرزندانم تحت پوشش کمیته امداد بودند اما به محض آزادی‌ از حمایت خارج شدند و خودم برای حمایت دوباره سراغ کمیته امداد نرفتم البته به دلیل گم شدن شناسنامه و کارت ملی‌، کم کاری از خودم بوده است.

این زباله‌گرد گفت: مواد بازیافتی را که جمع‌آوری می‌کنم به ضایعاتی‌های همین خیابان که بیشتر افغانستانی هستند و مجوز حمل از شهرداری دارند، می‌فروشم یعنی به هزار سختی این مواد بازیافتی را از سطل‌های زباله جمع‌آوری می‌کنم اما سودش به جیب سایر افراد و دلالان می‌رود.

وی افزود: زحمت جمع‌آوری مواد بازیافتی با من است و سودش را سایر افراد به جیب می‌زنند چون توان مالی ندارم که مجوز حمل زباله از شهرداری بگیرم.

درباره نحوه برخورد ماموران شهری با زباله‌گردها سوال کردم که گفت: بارها ماموران شهرداری بیرجند به من تذکر دادند، حتی زد و خورد هم داشته‌ام و کلانتری مرا دستگیر کرده و یک شب بازداشتگاه بودم ولی صبح روز بعد آزاد شدم.

وی اظهار داشت: آنقدر با ماموران شهرداری بحث و جدل کردم که اگر در خیابان مرا ببینند، نادیده می‌گیرند.

از سطل‌های زباله تا محل ضایعاتی

وقتی آدرس محلی که مواد بازیافتی‌ را تحویل می‌دهد از او پرسیدم، گفت: به‌صورت ذهنی می‌دانم اما دقیق نمی‌دانم ۱۷ شهریور چندم است؛ امشب کارم تمام است، همراه من بیایید تا به آنجا برویم.

با ترس و دلهره همراه شدم و از وی خواستم که از خیابان اصلی به محل مورد نظر برویم؛ در طول مسیر هم به تعدادی از سطل‌های‌ زباله سرک کشید و مقدار محدودی شاید یک کیلوگرم و کمی بیشتر مواد بازیافتی گیرش آمد.

بالاخره برای فروش مواد بازیافتی‌ با هم وارد خیابان فرعی در ۱۷ شهریور شدیم و در انتهای کوچه به خانه‌ قدیمی‌ رسیدیم که جلوی آن وانت پیکانی پارک شده و روی در آن عنوان «تحت نظارت مدیریت پسماند شهرداری بیرجند» حک شده بود.

چهار نفر زباله‌گرد با گونی‌های چرکین پر از مواد بازیافتی جلوی در نشسته و منتظر بودند که دسترنج چندین ساعته خود را به فروش برسانند، بعد از ۱۰ دقیقه‌ای انتظار خریدار اصلی مواد بازیافتی با ترازوی دستی‌ از همان خانه بیرون آمد.

چند دقیقه‌ای صبر کردم که همه زباله‌گردها مواد بازیافتی خودشان را بفروشند و آن شب آنان بین ۳۰ هزار تا ۵۰ هزار تومان درآمد داشتند.

فرصت را مغتنم شمردم و در جمع این زباله‌گردها چند دقیقه‌ای را سپری کردم؛ یکی از آنان که چند سالی به دلیل خشکسالی و نبود شغل از یک روستای مرزی شهرستان سربیشه به بیرجند مهاجرت کرده، از ماموران شهری گلایه‌مند است.

او گفت: مدام مواد بازیافتی‌ را از من می‌گیرند و وقتی اعتراض می‌کنم، می‌گویند مجوز بگیر و من هم هزینه دریافت مجوز را ندارم.

دیگری زن سرپرست خانوار است که همسرش را بر اثر تصادف از دست داده و گلایه‌مند است با مستمری اندکی که کمیته امداد پرداخت می‌کند، نمی‌تواند مخارج خانواده پنج نفری‌ را تامین کند پس مجبور به جمع‌آوری مواد بازیافتی است.

مردی ۷۰ ساله‌ که ۵۰ سال در زمینه بافت فرش دستباف فعالیت داشته‌ نیز اینجا حضور دارد و به گفته خودش با توجه به ضعیف شدن چشمانش و کسادی بازار فرش مجبور به زباله‌گردی شده‌ است که با روزی حدود هشت ساعت فعالیت، ۵۰ هزار تومان درآمد دارد.

مواد بازیافتی را تحویل کارخانه می‌دهیم

حالا سراغ خریدار مواد بازیافتی که تبعه افغانستان است، می‌روم و ابتدا حاضر به مصاحبه نشد ولی وقتی قول دادم که نامی از او منتشر نخواهد شد، همکاری کرد.

وی گفت: ضایعاتی را که از زباله‌گردها خریداری می‌کنم تحویل یکی از کارخانه‌های بازیافت زباله در شهرک صنعتی بیرجند می‌دهم و در همین کارخانه کار جداسازی انواع مواد بازیافتی هم انجام می‌شود.

خریدار ضایعات افزود: به خاطر اینکه شهرداری بیرجند مجوز حمل و جمع‌آوری زباله را برای ما صادر کرده هر ۶ ماه، یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان به شهرداری عوارض پرداخت می‌کنیم ولی در برابر این عوارض هیچ خدمتی به ما ارائه نمی‌کند.

وی با اشاره به اینکه تبعه افغان و مهاجر است گفت: هر کیلوگرم مواد بازیافتی را چهار هزار و ۵۰۰ تومان به‌صورت کلی به کارخانه مواد بازیافتی در شهرک صنعتی می‌فروشم و از زباله‌گردها کیلویی سه هزار تا سه هزار و ۵۰۰ تومان خریداری می‌کنم.

مسئول محل جمع‌آوری ضایعات گفت: ابتدای شیوع کرونا حدود ۶ ماه شهرداری بیرجند مجوز حمل زباله را برای ما صادر نمی‌کرد ولی بیش از یک سال است که مجددا برای حمل و جمع‌آوری زباله مجوز صادر می‌کند.

وی ادامه داد: روزی ۱۵۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم مواد بازیافتی را از زباله‌گردها خریداری کرده و تحویل کارخانه مواد بازیافتی در شهرک صنعتی بیرجند می‌دهیم.

خیابان ۱۷ شهریور یکی از محله‌هایی است که در اغلب ساعات شبانه‌روز، زباله‌گردهایی مشاهده می‌شوند که درون سطل‌های زباله به دنبال مواد بازیافتی هستند یا برای فروش زباله‌هایی که از سایر نقاط شهر جمع‌آوری کردند، به این محل می‌آیند.

شب سرد پاییزی در یکی دیگر از خیابان‌های بیرجند جوانی حدود ۳۰ ساله پلاستیک بزرگی را از سطح زباله بیرون کشیده با پاره کردن آن به دنبال مواد بازیافتی است، چند دقیقه‌ای از پشت سر و فاصله چند متری‌ که متوجه نشود، نظاره‌گر فعالیت‌اش شدم و صبر کردم تا کارش تمام شود.

اسمش عبدالقادر است و ۲ سال پیش از شهرستان مجاور بیرجند به دلیل خشکسالی و کاهش درآمد بدون خانواده به مرکز استان مهاجرت کرده و روزانه هفت تا ۱۰ ساعت را در این شرایط کرونایی بدون ماسک صرف جمع‌آوری مواد بازیافتی می‌کند.

کاغذ و کتاب، ظرف نوشابه و کارتن عمده وسایل داخل کیسه او است و به قول خودش کوچه به کوچه می‌گردد تا نان زن و بچه‌اش را در زباله‌های مردم پیدا کند.

وی در خیابان شهدا بیرجند به خبرنگار ایرنا گفت: جمع‌آوری زباله برایم درآمد زیادی ندارد ولی به دلیل نبود شغل این کار را از روی ناچاری انجام می‌دهم، اگر شغلی با درآمد ماهانه حداقل ۲ تا سه میلیون تومان باشد، واقعا زباله‌گردی را کنار می‌گذارم.

این مرد جوان افزود: حتی حاضرم شماره تماس خودم را در اختیار شما بگذارم و اگر شغلی مناسبی سراغ داشتید با من تماس بگیرید؛ واقعا خودم از زباله‌گردی و این همه کثیفی خسته شده‌ام!

وی در پاسخ به این سوال که مواد بازیافتی را پس از جمع‌آوری کجا و با چه قیمتی می‌فروشد؟ گفت: افرادی که از شهرداری بیرجند مجوز حمل زباله را دارند، هر کیلوگرم مواد بازیافتی را به صورت کلی از من سه هزار تومان می‌خرند.

وی ادامه داد: ماهانه بستگی به حجم مواد بازیافتی که جمع‌آوری می‌کنم، میانگین یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تا ۲ میلیون تومان از این محل درآمد دارم، البته این مبلغ با توجه به سختی کار و تعداد ساعتی که مشغولم، مبلغ کمی است و کفاف مخارج زندگی‌ را نمی‌دهد.

با نگاهی گذرا به زباله‌هایی که از سطح شهر جمع‌آوری کرده بود، یک تشک کهنه کودک به چشم خورد، از وی پرسیدم آیا این تشک را هم از شما می‌خرند؟ که پاسخ داد: بله این تشک‌ها را تحویل افراد لحاف و تشک دوز می‌دهم و از پرز داخل آن مجددا استفاده می‌کنند.

شهروندان: زباله‌گردها بیشتر شدند

به گفته شهروندان محله ۱۷ شهریور، حضور این افراد در یک سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است، البته در سایر محلات شهر بیرجند هم افرادی هستند که تا کمر داخل سطل‌های زباله خم می‌شوند و باقیمانده غذا و مواد بازیافتی را از درون زباله‌های تر و خشک بیرون می‌کشند؛ کاری که بسیاری از ما حتی حاضر به فکر کردن درباره آن نیستیم!

با گذری در خیابان‌های شهر بیرجند از کودکان ۹ و ۱۰ ساله گرفته تا پیرمردهای هفتاد و هشتاد ساله از پسران جوان تا گروه‌های خانوادگی دو سه نفره و حتی زنان، از صاحبان وانت‌بارها، پیکان و پراید تا موتوردارها، چرخ دستی دارها، نان‌خشکی‌ها و پیاده‌های کیسه به دست را در میان زباله‌گردها مشاهده می‌کنیم.

یکی از اهالی خیابان ۱۷ شهریور گفت: تعداد زباله‌گردها در این محله به دلیل اینکه یکی از محلات آسیب‌پذیر شهر بیرجند است، نسبت به سایر مناطق شهر زیاد است و روزانه ۱۰ تا ۱۵ زباله‌گرد را در این خیابان مشاهد می‌کنیم.

دیانی ادامه داد: فعالیت‌های زباله‌گردها در عصرها و ساعات پایانی شب بیشتر است، البته بسیاری از زباله‌گردها از سایر مناطق شهر برای فروش مواد بازیافتی خود به این خیابان مراجعه می‌کنند.

وی گفت: به نظرم این افراد از روی ناچاری مجبور به زباله‌گردی شده‌اند و گرنه هیچ فردی حاضر نیست پسماند غذایی را که دیگران در کنار سطل زباله می‌گذارند، استفاده کند و من این موارد را بارها دیده‌ام.

این شهروند اظهار داشت: زباله‌گردها مواد بازیافتی و خشک را از زباله‌های دیگر جدا می‌کنند و باقیمانده زباله از داخل کیسه پلاستیکی پاره شده، همه جا پخش و پراکنده می‌شود که علاوه بر ایجاد آلودگی محیط، باعث نازیبایی شهر و گله‌مندی شهروندان شده است.

وی گفت: از مسوولان شهری بپرسید چه برنامه‌ای برای مدیریت زباله‌ها و ساماندهی زباله‌گردها دارند؟ سوالی که در ادامه این گزارش میدانی ما را به مسوولان ذیربط رساند.

مدیریت پسماندها برای جلوگیری از مخاطرات زیست محیطی سال‌ها پیش در کشور مطرح شد و این موضوع شامل همه پسماندها اعم از پزشکی، صنعتی و کشاورزی می‌شود و از همه مهمتر اینکه تنوع زباله‌ها این روزها ضرورت پیگیری این مساله را در شهر بیرجند و حتی استان بیشتر می‌کند.

مهر سال گذشته طرح جامع مدیریت پسماند بیرجند در کارگروه مدیریت پسماند استان مطرح شد و مورد تصویب قرار گرفت ولی هنوز اجرایی نشده است.

معاون شهردار: زباله‌گردی را نمی‌توان حذف کرد

معاون خدمات شهری شهرداری بیرجند در این باره معتقد است که نمی‌توان پدیده زباله‌گردی را به‌طور کامل حذف کرد بلکه باید زباله‌گردها در سطح شهر ساماندهی شوند و این افراد در طرح‌های تفکیک زباله در مبدا یا طرح تفکیک در مقصد به‌صورت ساماندهی شده فعالیت داشته باشند.

محمد محمدزاده در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: طرح تفکیک زباله در مبدا و مقصد در دستور کار شهرداری بیرجند قرار دارد، در طرح تفکیک زباله در مبدا با مجوزی که قبلا از شورای شهر گرفتیم، شرکت‌هایی ثبت‌نام کردند که مورد ارزیابی قرار می‌گیرند، ۲ مورد از شرکت‌های دارای امتیاز بالا انتخاب می‌شوند و شهر به ۲ منطقه تقسیم و به پیمانکاران انتخاب شده واگذار خواهد شد.

وی گفت: در این طرح، زباله‌گردهایی که با روش‌های مختلف اقدام به جمع‌آوری ضایعات می‌کنند، زیرمجموعه این شرکت‌ها ساماندهی خواهند شد.

معاون شهردار بیرجند اظهار داشت: طرح آزمایشی را برای ساماندهی زباله‌گردها در ۲ بازه زمانی ۶ ماه و یک سال داشته‌ایم که در این مدت به زباله‌گردهایی که گاری دستی دارند، اجازه داده شد تا نسبت به جمع‌آوری و تفکیک اولیه زباله در مبدا اقدام کنند.

وی گفت: بعد از اتمام دوره آزمایشی به این نتیجه رسیدیم که ساماندهی زباله‌گردهای شهر را به شرکت خصوصی واگذار کنیم تا از این افراد استفاده کنند و کار تفکیک در مبدا توسط این شرکت‌ها انجام شود که یکی از الزامات بخش خصوصی برای ادامه‌ کارشان همین ساماندهی زباله‌گردها است.

محمدزاده افزود: شهرداری بیرجند برای مدیریت پسماند در مبدا طرح موفقی را هنوز اجرایی نکرده است اما خط ۱۵۰ تنی تفکیک زباله طی یک ماه آینده به بهره‌برداری خواهد رسید که نقش موثری در مدیریت پسماند در مقصد خواهد داشت.

وی اظهار داشت: شهرداری درخصوص تفکیک زباله در مقصد خط صنعتی ۱۵۰ تنی را در سایت پسماند در دست اجرا دارد که تا یک ماه آینده با اعتبار هفت میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان به بهره‌برداری خواهد رسید و در سایت مدیریت پسماند هم زباله‌هایی که توسط خودروهای شهرداری جمع‌آوری می‌شود، بازیافت خواهد شد.

معاون خدمات شهری شهرداری بیرجند گفت: اگر مردم زباله‌های‌تر و خشک خود را تفکیک کرده و با مراکزی که شهرداری برای جمع‌آوری زباله‌های خشک مشخص می‌کند، تماس بگیرند دیگر زباله‌گردی نخواهیم داشت.

وی افزود: عملی شدن تفکیک زباله در منازل نیاز به فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی دارد تا مردم آگاه شوند که بهترین راه برای کم شدن زباله‌گردها همین تفکیک زباله‌هایشان در منزل است.

افزایش زباله‌گردی در خراسان جنوبی

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان جنوبی هم گفت: نه تنها در بیرجند بلکه در شهرستان‌های خراسان جنوبی شاهد افزایش پدیده زباله‌گردی هستیم به گونه‌ای که قبلا زباله‌گردی منحصر به مرکز استان بود ولی امروز به دیگر شهرهای استان هم کشیده شده است.

عباسعلی بهاری افزود: در گذشته تعدادی از زباله‌گردهای شناسایی شده در بیرجند، مهاجر شهرستان‌های دیگر بودند.

وی بیان کرد: شهرداری‌های استان به‌ویژه شهرداری بیرجند باید بیش از گذشته بر پدیده زباله‌گردی و ساماندهی زباله‌گردها تمرکز کنند.

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان جنوبی با تاکید بر اینکه مدیریت پسماند باید از مبدا مدنظر قرار گیرد گفت: در این زمینه نیازمند فرهنگ‌سازی و آموزش خانواده‌ها و همکاری بین بخشی دستگاه‌ها هستیم از طرفی ساماندهی زباله‌گردها صرفا به معنای شناسایی و اختصاص کد به وسایل نقلیه آنها توسط مدیریت پسماند شهرداری نیست.

وی ادامه داد: باتوجه به اینکه اغلب زباله‌گردها از قشرهای ضعیف جامعه هستند و فقر پنهان دارند، انتظار می‌رود شهرداری‌های استان ضمن شناسایی این افراد با نگاه حمایتی اقدام به خرید زباله‌های جمع‌آوری شده و ساماندهی آنها کنند.

بهاری گفت: حتی می‌توان زباله‌ها را با قیمت بیشتر از قیمتی که آنان به دلالان می‌فروشند، خریداری کرد تا ضمن کوتاه شدن دست واسطه‌ها و سودجویان از این حوزه، شناسایی و ساماندهی زباله‌گردها شتاب بیشتری بگیرد.

وی تصریح کرد: ضایعات ارزشمندی که در سطل‌های زباله‌ ریخته می‌شود، می‌تواند منبع درآمد برای برخی افراد و عامل انگیزشی برای ورود آنان به حرفه بازیافت باشد.

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان جنوبی افزود: بیکاری، گرانی، اعتیاد و فقر پنهان اقتصادی از جمله عواملی است که باعث شده برخی افراد به زباله‌گردی روی بیاورند.

وی اظهار داشت: ساماندهی زباله‌گردها در این شرایط مساله‌ای است که باید مورد توجه متولیان قرار گیرد در غیر این صورت ممکن است اتفاقاتی رخ دهد که جبران آن سخت باشد ضمن اینکه ساماندهی زباله‌گردها علاوه بر سلامت آنها مانع از انتقال ویروس کرونا هم می‌شود.

بهاری گفت: زباله‌گردی به عنوان پدیده اجتماعی از نظر ریشه‌ها و علل قابل بررسی است و مقابله با آن نیز زمان‌بر و نیازمند اقدامات جامع، ریشه‌ای و کار کارشناسی همراه با هم‌افزایی همه دستگاه‌های مسوول است.

یکی از بهترین راهکارهایی که در جوامع مختلف به کار رفته، «تفکیک زباله در مبدا و جداسازی زباله‌های قابل بازیافت از زباله‌های تَر» است و در جامعه ما نیز باید هرچه زودتر از طریق آگاه‌سازی جامعه و ایجاد زیرساخت‌های لازم به این سمت حرکت کرد.

اکنون در سطل‌های زباله شهر بیرجند نشانه‌ای از تفکیک زباله نیست و یک سطل زباله فلزی برای پسماند شهری در نظر گرفته شده که در کنار تفکیک زباله در مبدا، تعیین محل مناسب برای زباله‌های قابل بازیافت نیز وظیفه‌ای است که شهرداری‌ها برای کاهش زحمت خود و پاکیزگی شهر از زباله باید انجام دهند.

طرح‌ جامع مدیریت پسماند بیرجند مهر سال گذشته تصویب شد و باید این طرح به گونه‌ای اجرایی شود که همه پسماندها به‌صورت تفکیک شده در مبدا جمع‌آوری شود.

همچنین زباله‌گردها را باید به عنوان واقعیت انکارناپذیر امروز جامعه پذیرفت اما شرایط باید به گونه‌ای فراهم شود که در مسیر ساماندهی و حفظ سلامت آنها و عموم جامعه حرکت کرد.

روزانه ۹۵ تن زباله در شهر بیرجند تولید می‌شود که با توجه به شیوع ویروس کرونا تولید زباله روزانه به ازای هر نفر از نیم کیلوگرم به ۷۵۰ گرم افزایش یافته است.

به گزارش مهر مدتی است در بسیاری از محلات شهر بیرجند و برخی دیگر از شهرهای خراسان‌جنوبی سگ‌های بلا صاحب جولان می‌دهند که هم موجب وحشت برخی از شهروندان و به ویژه کودکان شده و از طرف دیگر به واسطه حضور در محیط‌های شهری و خطر تصادف و … جان خودشان نیز در معرض تهدید قرار دارد.

اما به راستی موضوع ساماندهی سگ‌های بلا صاحب بر عهده کیست و چه اقداماتی باید برای کاهش این معضل انجام داد؟ و آیا اقداماتی چون غذا رسانی به این سگ‌ها اقدام پسندیده و منطقی محسوب می‌شود یا خیر؟

حسین هدایتی از شهروندان خراسان‌جنوبی که در منطقه امیرآباد بیرجند زندگی می‌کند در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: طی ماه‌های اخیر تعداد سگ‌های ولگرد در منطقه ما بسیار زیاد شده است.

وی با اشاره به اینکه در محله ما موردی بوده که حتی سگ پای یک دختر چهار ساله را گاز گرفته است، بیان‌کرد: همه این مسائل امنیت کودکان ما را به خطر انداخته است و موجب نگرانی شده و ما نمی‌توانیم با آرامش خاطر اجازه خروج از منزل را به فرزندانمان بدهیم.

دلسوزی‌هایی که مشکل‌ساز می‌شود

هدایتی گفت: در بسیاری از موارد افرادی که در این منطقه ساکن هستند به واسطه احساس دلسوزی و کمک به سگ‌های گرسنه به آنان غذا می‌دهند و این مسئله موجب شده که سگ‌ها هر روز به مناطق زیست انسان نزدیک‌تر شوند.

این شهروند خراسان‌جنوبی بیان‌کرد: شاید خیلی‌ها از منظر حمایت از حقوق حیوانات و دلسوزی برای آنان بخواهند به سگ‌های ولگرد غذا دهند ولی به نظر من حق واقعی یک حیوان این است که در طبیعت و محیط زیست واقعی خود زندگی کند نه اینکه وارد محیط انسانی شود و هم به واسطه تصادفات در جاده جان خودش در خطر باشد و هم مردم آسیب ببینند.

هدایتی ادامه‌داد: شاید هم به همین خاطر است که از منظر شرعی و دینی علی‌رغم توصیه به حفظ حقوق حیوانات و عدم آزار رسانی به آنان، از نگهداری حیواناتی چون سگ در محیط زندگی انسان (غیر از مواردی مثل سگ نگهبان) منع شده‌ایم چون در هر حال فضولات آنان نیز مشکلات بهداشتی دارد.

دیگر شهروند بیرجند که در شهرک امام علی بیرجند ساکن است، گفت: تعداد سگ‌های ولگرد در این منطقه زیاد است و ساعات بعدازظهر دیگر جرأت بیرون رفتم از منزل را نداریم.

فاطمه احمدی بیان داشت: مسئول جمع‌آوری این سگ‌ها کیست؟ و نمی‌دانم چرا در این زمینه شاهد اقدامات مثمری نیستیم چرا که حداقل طی چند سال اخیر به جای کاهش سگ‌ها هر روز بر تعداد آنها در محدوده‌ها شهری افزوده می‌شود.

محمدنیا از دیگر شهروندان بیرجندی هم با گلایه از حضور بسیار زیاد سگ‌های ولگرد در منطقه شعبانیه بیان داشت: برخی اذعان می‌کنند مردم به واسطه غذا دادن به این سگ‌ها خودشان باعث حضور آنها در محدوده سکونت خود می‌شوند اما من تاکنون شاهد این مورد در محل زندگی‌ام نبوده‌ام.

وی بیان داشت: زباله گردها با تفکیک زباله‌ها در محلات و ریختن آنها در اطراف سطل ها عامل حضور این سگ‌ها شده‌اند و متاسفانه شهرداری و یا سایر دستگاه‌های ذی‌ربط برای جمع‌آوری این افراد یا برخورد و نظارت ورود نمی‌کنند.

غذا رسانی به سگ‌های بلا صاحب اشتباه است

حمید الهیاری از فعالان محیط زیست خراسان‌جنوبی در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: امر غذا رسانی به حیوانات وحشی، اهلی و نیمه اهلی که صاحب ندارند مثل سگ‌های ولگرد اشتباه است.

وی با اشاره به اینکه غذا دادن به حیوانات وحشی به نوعی دخالت در اکوسیستم و حیات وحش است، بیان‌کرد: غذا دادن به این حیوانات باعث وابسته شدن آنان به ما، ورود آنان به محیط زندگی انسانی و عدم توانایی تهیه غذا توسط حیوان در شرایط معمول می‌شود.

الهیاری ادامه‌داد: البته در شرایطی که حیات وحش دارای نقصان شده باشد باید به صورت ضابطه مند و زیر نظر متخصصین به حیات وحش غذا داد.

وی گفت: غذا دادن به سگ‌ها و گربه‌ها نیز موجب افزایش بی رویه تعداد این حیوانات و افزایش زاد و ولد بی‌رویه آنان و ورود آنان به محیط شهری و خیابان‌ها و محلات می‌شود و فضولات آنان نیز از نظر بهداشتی آسیب‌زا است.

جولان سگ‌ها در مناطق شهری و افزایش بیماری‌های مشترک

این فعال محیط زیست خراسان‌جنوبی اظهار کرد: از طرف دیگر سگ‌ها احتمال حمله کردن به انسان، به حیوانات اهلی دامداران و کشاورزان را نیز دارند که هم موجب آسیب به دامداران و هم انتقال برخی از بیماری‌های مشترک بین انسان و دام می‌شود.

الهیاری یادآور شد: از این جهت مطرح می‌کنیم که غذا دادن به سگ‌های ولگرد و عدم مدیریت پسماند غذایی توسط شهروندان و عدم مدیریت پسماندها توسط شهرداری‌ها به واسطه سطل‌های زباله رو باز آسیب‌زا است.

وی گفت: توصیه می‌شود که غذا رسانی از طریق پناهگاه نگهداری سگ‌های بلا صاحب صورت گیرد تا آسیب‌ها کاهش یابد.

فاطمه شالچین، مدیر عامل انجمن مهرجویان طبیعت و حیوانات بیرجند و مدیر پناهگاه مهر بیرجند در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: متأسفانه یکی از مهمترین علت‌های افزایش سگ‌های بدون صاحب در برخی از مناطق شهر به واسطه غذا رسانی‌های بی ضابطه رخ داده است.

تأکید بر عقیم سازی سگ‌های بلا صاحب

وی بیان‌کرد: مسلماً ما تنها شهروندی نیستم که گاه جلوی منزل خود یک سگ گرسنه را می‌بیند و به او غذا می‌دهد بلکه بحث اصلی ما افرادی هستند که در حجم زیاد در فضای مجازی حتی برای این امر تبلیغ کرده و با خرید ضایعات مرغ فروشی‌ها و … برای غذا رسانی به این امر دامن می‌زنند.

شالچین با بیان اینکه یکی از تأکیدات ما بر عقیم‌سازی سگ‌های ماده است که این اقدام در پناهگاه به صورت رایگان انجام می‌شود، افزود: علاوه بر این موضوع، شهرداری نیز باید در بحث زباله‌های شهری حساسیت داشته باشد و با قراردادن سطل‌های زباله درب‌دار بر کاهش این آسیب کمک کند.

وقتی جان حیوانات در معرض خطر قرار می‌گیرد

فعال محیط زیست در خراسان‌جنوبی گفت: همه این موارد را ما از منظر حفظ حقوق حیوانات نیز مورد تأکید قرار می‌دهیم چرا که در مواردی سگ‌ها به واسط حضور در محیط انسانی در مناطقی چون بلوار شهید صیاد شیرازی تصادف‌های وحشتناکی کرده و جان آنان نیز در معرض خطر قرار گرفته است.

شالچین با تأکید بر اینکه انسان‌ها نباید در چرخه طبیعت و زیست حیوانات تغییر ایجاد کنند، اظهار کرد: شاید اگر انسان‌ها شیوه رفتار با سگ‌ها را بدانند، این حیوانات نیز خطری برای انسان ایجاد نکنند ولی همه انسان‌ها و به ویژه کودکان بر این موضوع واقف نیستند و از این جهت گاه مشکلاتی مانند مورد سگ گزیدگی یک کودک در امیرآباد صورت می‌گیرد.

وی افزود: در نهایت نیز اگر کسانی به غذا دادن به سگ‌های بلا صاحب علاقمند هستند، می‌توانند از طریق پناهگاه اقدام کنند.

مدیر پناهگاه مهر بیرجند با اشاره به اینکه در حال حاضر در پناهگاه ۴۰۰ قلاده سگ نگهداری می‌شود، بیان کرد: به طور متوسط نیز روزانه ۳۵۰ تا ۴۰۰ کیلو غذا به آنان داده می‌شود که این اقدام با کمک خیران، علاقمندان به حیوانات و برخی کشتارگاه‌ها صورت می‌گیرد.

شالچین یادآور شد: البته باز هم تأکید ما بر این است که اولویت با عدم دخالت در چرخه طبیعت با غذا رسانی‌های بی ضابطه است.

جلسات ساماندهی سگ‌های بلا صاحب برگزار نمی‌شود

دکتر محمد اصغرزاده، مدیرکل دامپزشکی خراسان‌جنوبی در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: در بحث ساماندهی سگ‌های بلا صاحب قانون متولی را شهرداری‌ها در شهر و دهیاری‌ها در روستا عنوان کرده است و ستاد و جلسه‌ای هم برای این موضوع وجود دارد که دستگاه‌های مرتبط با بحث سگ‌های بلا صاحب در این زمینه تبادل نظر و رایزنی می‌کردند.

وی با اشاره به اینکه متأسفانه مدتی است این جلسه برگزار نشده است، بیان‌کرد: بهترین راه کنترل و کاهش سگ‌های بلا صاحب در وهله اول زنده‌گیری، جداسازی و عقیم سازی است.

مدیرکل دامپزشکی خراسان‌جنوبی با اشاره به اینکه سازمان‌های مردم نهادی در قاین و بیرجند نیز پناهگاه‌هایی برای نگهداری از سگ‌های بلا صاحب دارند که غذا رسانی در آنجا به صورت اصولی انجام می‌شود، ادامه‌داد: ما نیز در حد توان خود در حوزه تأمین واکسن، ضدعفونی و سم زدایی و تأمین غذا از طریق کشتارگاه‌ها به این NGO ها کمک می‌کنیم.

۱۰۰ بیماری مشترک بین انسان و سگ‌ها

اصغرزاده با تأکید بر اینکه غذا دادن غیر اصولی و از روی احساسات به این سگ‌ها موجب ازدیاد آنان و ادامه مشکل فعلی می‌شود، گفت: ما بیماری‌های مشترک زیادی بین انسان و حیوانات داریم (۸۰۰ بیماری) که ۱۰۰ مورد آن بین انسان و سگ مشترک است.

وی گفت: سگ‌های بلا صاحب چون واکسن نزده‌اند از نظر بهداشتی خطراتی برای انسان دارند و افرادی نیز بدون ملاحظه ممکن است حتی اقدام به نوازش آنان بکنند که از نظر سلامتی آسیب زا است.

مدیرکل دامپزشکی خراسان‌جنوبی با بیان اینکه حضور سگ‌های بلا صاحب در محیط‌های انسانی ممکن است با خود سایر وحوش مثل شغال و گرگ را نیز به داخل شهرها بکشاند، یادآور شد: به نظر من عمل به قوانین تدوین شده در این حوزه تنها راهکار حل مشکل است.

اصغرزاده اظهار کرد: دین اسلام بر حمایت و حفظ حقوق حیوانات، غذا دادن به آنان و عدم آزار رسانی تأکید فراوانی کرده است و ما هم بر این نکته واقف هستیم ولی غذا رسانی را باید در چهارچوب ضابطه مند و از طریق پناهگاه انجام دهیم.

 آیت الله سید علیرضا عبادی صبح یکشنبه در نشست استادیاران صالحین و فرماندهان نواحی بسیج سپاه انصارالرضا (ع) خراسان‌جنوبی با اشاره به اینکه تبیین صحیح حق را از باطل جدا می‌کند، اظهارکرد: اما این تبیین کم اتفاق می‌افتد و از این نظر باید افرادی که در یک سطح تشخیص هستند این مسئله را به صورت پژوهشی انجام و به بقیه ابلاغ کنند.

نماینده ولی‌فقیه در خراسان‌جنوبی بیان‌کرد: وقتی که حق به معنی واقعی در مقابل باطل قرار گیرد، باطل را می‌کوبد و در صحنه‌های میدانی چه در تاریخ و چه در معاصر این مقابله حق و باطل را به وضوح می‌بینیم.

عبادی با اشاره به اینکه اگر حق و باطل درست جدا سازی شوند، باطل مهلت پیدا نمی‌کند، ادامه‌داد: از نظر مکتب ما حرکت انسان ها باید به سوی توحید، کمال، اخلاص، محبت و سخاوت باشد، اما هدف مکاتب مادی خارج از این تفکر و اندیشه قرار دارند.

وی گفت: اگر تبیین درستی بین حق و باطل صورت گیرد، باطل فرصت ادعا پیدا نمی‌کند و با ریاکاری نمی‌تواند حرف از حقوق زن یا مرد و حقوق بشر بزند.

نماینده ولی‌فقیه در خراسان‌جنوبی اگر لذت جویی تنها هدف یک انسان باشد در حد یک حیوان خود را پایین می‌آورد، اظهارکرد: در حالی که در مکتب دینی انسان اشرف مخلوقات است.

عبادی با اشاره به اینکه سران مکتب‌های مادی هر کجا که پا گذاشتند جوامع را فاسد کردند تا بر آنان مسلط شوند، گفت: سران این مکتب‌ها می‌دانند که راه آسان شدن کارشان این است که کتاب‌های علمی و افراد اندیشمند را حذف کنند.

وی بیان‌کرد: به عنوان مثال بر ملتی امثال صدام را حاکم می‌کنند که شهید صدرها را دارند و صدام نیز این اندیشمندان را به شهادت رساند و جنگ هشت ساله را بر ایران تحمیل کرد.

نماینده ولی فقیه در خراسان‌جنوبی با اشاره به اینکه در اوج جنگ فرهنگی هستیم، یادآور شد: مکاتب مادی حرفی برای گفتن ندارند و تنها با حمله به حق کار خود را پیش می برند و از این جهت ما باید کار خود در عرصه تبیین را پیش ببریم.

علیرضا امری کاظمی مدیر ژئوپارک جهانی قشم و مشاور ژئوپارک طبس به خبرنگار مهر گفت: بعد از چهار سال کار و تلاش و انجام زیرساخت‌ها و آموزش‌های لازم براساس آئین نامه ژئوپارک های یونسکو، پرونده درخواست عضویت ژئوپارک طبس در شبکه ژئوپارک های جهانی یونسکو ارسال شد. این اتفاق بعد از بررسی و تأیید کمیسیون ملی یونسکو افتاد و عملکرد و فعالیت‌های ژئوپارک طبس توسط کمیسیون ملی تأیید شد.

یونسکو پس از اینکه نهادهای بین‌المللی مختلف تاییدیه دادند، در تابستان سال دیگر ارزیابان خود را به ایران می‌فرستدوی با بیان اینکه پیش از این در تیرماه امسال نامه اعلام آمادگی برای ارسال پرونده به یونسکو نوشته شده بود گفت: این پرونده در مرحله اول ارزیابی‌های دفتری و تخصصی خود را در یونسکو و شبکه جهانی و اتحادیه بین المللی علوم زمین و بخش‌های دیگر پشت سر خواهد گذاشت و در صورتی که تاییدیه این مراکز را به دست بیاورد سال دیگر مورد ارزیابی بازرسان یونسکو قرار می‌گیرد. در واقع پس از اینکه نهادهای بین‌المللی مختلف تاییدیه دادند و نقصی در پرونده ندیدند، ارزیابان یونسکو در تابستان سال دیگر به ایران می آیند.

امری کاظمی بیان کرد: ژئوپارک طبس با مساحت ۲۲ هزار و ۷۷۱ کیلومتر مربع دارای ۳۹ ژئوسایت است که جذابیت‌های زمین شناختی فرهنگی و طبیعی زیادی را در خود دارد و یکی از مراکز مورد توجه خاص زمین شناسان ایران و جهان است.

وی ادامه داد: آماده سازی زیرساخت‌های ژئوسایتها از جمله تابلوهای تفسیری، بخش‌های خدماتی و برگزاری دوره‌های آموزشی برای جامعه محلی در سطوح مختلف از جمله مباحث آموزش علوم زمین و دانش آموزی، صنایع دستی و تولید محصولات محلی، مطالعات و پژوهش‌ها، راه اندازی و تشکیل مرکز اطلاع رسانی ژئوپارک اقداماتی بوده که در این چند سال انجام شده است و گزارش آن را در قالب پرونده آماده و ارسال کردیم.

امری کاظمی گفت: پرونده ارس نیز به عنوان دومین ژئوپارک داوطلب ایران دو سال پیش به یونسکو ارسال شد و مورد تأیید قرار گرفت ولی به دلیل محدودیت‌های ناشی از شیوع کرونا امکان سفر ارزیابان یونسکو به کشور و بررسی‌های میدانی آنها میسر نشد و به تعویق افتاد امیدواریم در آینده نزدیک این ارزیابی انجام شود و ژئوپارک ارس نیز معرفی شود.

پرونده ارس نیز به عنوان دومین ژئوپارک داوطلب ایران دو سال پیش به یونسکو ارسال شداکثر مناطق تحت حفاظت چهارگانه کشور قابلیت تبدیل به ژئوپارک ملی را دارند. قشم نخستین ژئوپارک خاورمیانه در جزیره قشم به عضویت شبکه جهانی ژئوپارک‌های ملی تحت حمایت یونسکو درآمد. پس از آن ارس به عنوان دومین ژئوپارک داوطلب به یونسکو معرفی شد، سومین ژئوپارک نیز در منطقه طبس قرار دارد.

امری کاظمی در اطلس توانمندی‌های ژئوپارک و ژئوتوریسم ایران، ۳۰ منطقه را در ایران به عنوان مناطق پیشنهادی برای معرفی و ثبت تحت عنوان ژئوپارک به تفصیل معرفی کرده‌است.

وحید داعی در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: تعداد ثبت نام کنندگان در طرح جهش تولید در خراسان‌جنوبی به بیش از ۳۰ هزار نفر رسیده است که البته این آمار ثبت نام کنندگان اولیه است و کار بررسی واجد صلاحیت بودن آن نیز صورت خواهد گرفت.

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان‌جنوبی گفت: در حال حاضر تنها در ۶ شهر خراسان‌جنوبی امکان ثبت‌نام مردم در طرح مهیا نیست و در شهرهای دیگر استان کار تأمین زمین انجام و سایت برای ثبت نام هم استانی‌ها باز است.

داعی با بیان اینکه در شهرهای قاین، آبیز، مود، آیسک، باغستان و ماژان فعلاً امکان ثبت‌نام در طرح جهش مسکن وجود ندارد، یادآور شد: در حال حاضر پیگیر تأمین زمین برای این شهرها هستیم که به زودی انجام می‌شود.

وی در زمینه دغدغه شهروندان این ۶ شهر که کار تأمین زمین انجام نشده در زمینه پایان مهلت ثبت نام در طرح جهش تولید مسکن یادآور شد: مهلت ثبت‌نام تا پایان آذرماه تمدید شده است و از طرف دیگر برای شهرهایی که تازه سامانه برای ثبت‌نام باز می‌شود، مهلت ادامه خواهد داشت.

مدیرکل مسکن و شهرسازی خراسان‌جنوبی یادآور شد: بیشترین ثبت نام کنندگان در این طرح مربوط به شهرستان بیرجند با ۱۳ هزار ثبت نام کننده است.