وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
بقاع متبرکه خراسان جنوبی در ایام تعطیلات نوروزی میزبان گردشگرانی است که اماکن مقدس و مذهبی این استان را برای گردشگری انتخاب می کنند.
در تاریخ ایران مشاهده می‌گردد که همیشه قشنگ‌ترین نقش و نگاره های هنری در مواردی همچون کاشیکاری، منبت کاری، نقاشی، معماری و … در ساختمان و منبرها و حیاط امامزادگان و مساجد این کشور از اصفهان و تهران تا دورافتاده‌ترین نقاط کشور در خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان و کرمان و … مورد استفاده قرار گرفته است.
وجود این پدیده هم نشان دهنده عشق زیاد مردم کشور مان به مذهب اسلام و خاندان اهل بیت (ع) که مهم‌ترین نمود آن امامزادگان می‌باشند و هم گواهی بر این مدعا می‌باشد که پیشینیان ما علاوه بر اینکه دارای سرشت و روحی زیباشناسانه و تعالی جو بوده‌اند بلکه هم به تجربه و هم به آنچه که در قرآن مجید و احادیث معتبر ذکر شده است مبتنی بر اینکه خدا زیباست و زیبایی‌ها را دوست دارد از ابزار هنر و زیبایی جهت جذب مردم و بویژه جوانان به امامزادگان و مساجد و انجام فرایض دین مبین اسلام استفاده نموده‌اند.
استان خراسان جنوبی به عنوان سومین استان وسیع کشور دارای امامزادگان تاریخی زیادی همچون امامزاده شاه سلیمان علی (ع)، مزار شهدای دره شیخان، بقعه امامزاده عبدالله (ع) و … است که د ارای جاذبه های تاریخی، معماری و فرهنگی زیادی می‌باشند.
آستان مبارک امامزاده حسین بن موسی الکاظم (ع)
آستان مبارک امامزاده حسین بن موسی الکاظم (ع) در شهر طبس واقع در استان خراسان جنوبی یکی از جاذبه های مذهبی این شهر است که زائران زیادی در مسیر رسیدن به بارگاه امام رضا (ع) از آن دیدن می‌کنند. حضرت حسین بن موسی الکاظم (ع) برادر گرامی حضرت امام رضا (ع) است. حسین بن موسی الکاظم (ع) از جمله امامزادگانی است که مورخان آن را از فرزندان بلافصل امام کاظم (ع) دانسته‌اند.
عاشقان ولایت و شیفتگان زیارت بارگاه ملکوتی امام رضا (ع) که از استان های جنوبی کشورمان عازم این دیار مقدس می‌شوند، پس از عبور از صدها کیلومتر کویر به طبس می‌رسند و آستان مبارک این امامزاده در مسیر مسافران قرار دارد.
با توجه به برخی از اسناد، زمان بنای اولیه مزار این امامزاده در قرن پنجم هجری بوده است.
مقبره امامزاده حسین بن موسی الکاظم در طبس از قدیم مورد توجه و استقبال مردم بوده اما متاسفانه در زلزله ویرانگر طبس در سال ۱۳۵۷ این بنا به کلی ویران شد.
پس از آن، آستان قدس رضوی با مساعدت کامل، اقدام به بازسازی آن بقعه مبارکه و رواق های اطراف آن کرد و به سبکی بسیار عالی بنای کاملا مطلوب و درخورشان این امامزاده لازم التعظیم و برای رفاه حال زائران با به کار گیری طرح جامع احداث کرده است.
این امامزاده اکنون فضایی بسیار وسیع و بسیار زیبا دارد و اغلب مسافرانی که از جنوب شرق، جنوب و مرکز کشور قصد سفر به مشهد مقدس را دارند، حتما شبی را در جوار برادر امام رضا (ع) به صبح خواهند رساند.
فضای این امامزاده با درختان نخل به زیبای تزئین شده و حوض‌ها و فواره‌ها فضایی بسیار زیبا ایجاد کرده است.
زائر سراهای این امامزاده نیز با تلفیق معماری سنتی و مدرن، فضایی دلپذیر برای زائران این آستان مقدس فراهم کرده است.
این امامزاده دارای امکاناتی از جمله چندین سوییت و غرفه، آشپزخانه عمومی، سقاخانه، دفتر مخابراتی و ۳۶ هزار متر مربع فضای سبز، آب نما، سرویس بهداشتی مناسب، شهربازی و توقفگاه خودرو است.
آستانه مبارکه بی بی زینب خاتون (س) در منطقه کاهی سربیشه
آستانه مبارکه بی بی زینب خاتون (س) مشهور به مزار کاهی در ۵۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان بیرجند در خراسان جنوبی و در شهر مود شهرستان سربیشه، در منطقه ای سر سبز و خوش آب و هوا واقع شده است.
بر اساس شواهد بانو بی بی زینب خاتون (س) بر جای مانده، دختر امام موسی کاظم (ع) است که درگذر از روستای کاهین، دار فانی را وداع گفته و بر سر تپه ای مدفون شد.
علی بن محمد یاسری در تاریخ قهستان می‌نویسد: دیگر سیده زنان خاندان سِتر علیا و مهد عظمی، سلاله باغ مرتضوی به سببی از اسباب، گذرشان بر قریه کاهین از قرای نهار جان افتاد و به واسطه‌ی عارضه ای که بر آن بزرگوار روی داد، در آن محل دار دنیا را وداع فرمود.
محرمانش به امر تجهیز و تکفین پرداخته و وی را بر سرپشته ای در صدف خاک مدفون ساختند و قبه ای بر سر تربت او بر افراختند.
ضریح مطهر این بقعه متبرکه مطلا بوده و با طرح ضریح مطهر امام رضا (ع) در سال ۱۳۸۳ ساخته و نصب شده است.
از آنجایی که این آستانه مبارکه در ارتفاعات روستای کاهین قرار دارد، منطقه ای ییلاقی با زمستانی سرد و تابستانی بسیار مطبوع و خوش آب و هوا دارد و از فضای سبز بسیار زیبا و آبی شیرین و گوارا برخوردار است که این امر موجب جذب زائران و مسافران بسیاری از نقاط مختلف استان و کشور به این منطقه شده است به گونه ای که سالانه حدود ۱۵۰ هزار زائر و مشتاق به زیارت خاندان اهل بیت (ع) برای زیارت به این مکان مشرف می‌شوند.
به خاطر وجود آب گوارا و مهمانسراهایی که در محوطه این مزار و در باغ‌های سر سبز این روستا وجود دارد، مردمی که به این منطقه می‌آیند، به طور موقت در این منطقه سکنی گزیده و به زیارت و سیاحت می‌پردازند.
جاده ارتباطی به آستانه مبارکه بی بی زینب خاتون (س) از مرکز شهر به روستای کاهین، آسفالته است.
آستان امامزادگان سلطان محمد و سلطان ابراهیم
آستان امامزادگان سلطان محمد و سلطان ابراهیم (علیه السلام) در شهرستان فردوس، مرکز شهر واقع شده است. شهر فردوس تا بیرجند مرکز خراسان جنوبی ۱۹۵ کیلومتر فاصله دارد.
بارگاه امامزادگان سلطان محمد و سلطان ابراهیم (علیهما السلام) واقع در شهر باستانی تون و در فاصله اندکی از مسجد جامع و در جوار این بزرگراه باعث جذب مسافران زیادی می‌شود و بقاع این امام زادگان را به عنوان یکی از مهم‌ترین بقاع متبرکه استان خراسان جنوبی تبدیل کرده است.
به لحاظ اهمیت تاریخی بنا در فهرست آثار ملی کشوربه ثبت رسیده است و باستان شناسان میراث فرهنگی و گردشگری این بنا را مربوط به دوره تیموریان می‌دانند. موسیو آندره گدار معمار و باستان شناس فرانسوی که در سال ۱۳۰۵ شمسی از فردوس بازدید می‌کند آن را به دوره تیموریان نسبت می‌دهد.
مزار شاه سلیمان علی
این زیارتگاه در جنوب غربی شهرستان بیرجند، در روستای جنگ آباد، از دهستان جلگه ماژان از توابع شهرستان خوسف واقع شده و راه ارتباطی آن از طریق جاده آسفالت خوسف ـ دولت آبادگیو قابل دسترسی است.
ساختمان بقعه، در دامنه کوهی واقع شده و پیرامون آن مزارع و انواع درختان وجود دارد. بنا که از خشت و گل و سنگ ساخته شده دارای ایوان در جانب جنوب و رواقی در پی آن است که دارای گنبدی عرقچینی کوتاه است که با ایجاد چهار فیلپوش در چهار زاویه اتاق پدید آمده است.
از امکانات رفاهی ـ خدماتی این آستان می‌توان به امکانات اولیه آب، برق و تلفن اشاره کرد هم‌چنین وضوخانه، سرویس بهداشتی، انبار، آشپزخانه، آبدارخانه و فروشگاه برای رفاه حال زائران نام برد.
شاه سلیمان، یکی از زیارتگاه‌های پر رونق و پر طرفدار حومه شهرستان بیرجند است، گروهی سلیمان علی را از سادات باقریه و برخی او را از اولاد موسی بن جعفر (و عده‌ای از صحابه امامزادگان می‌شمارند.
آستان امامزادگان باقریه بیرجند
آستان امامزادگان باقریه (علیهم السلام) یا مزار دره شیخان در شهر واقع است، امامزادگان باقریه (ع) زیارتگاه و مدفن ۷۲ امزاده است که در ورودی شهر بیرجند و نزدیک پایانه مسافر بری واقع شده است.
نام دره شیخان برگرفته از دو کلمه، دره و شیخان است. دره فرو رفتگی میانه دو دامنه کوه می‌باشد که در آن آبراهه یا رودی جریان دارد. شیخ به معنی مرد بزرگ و دانشمند و مرشد و احتمالاً شیخان جمع شیخ و جمعی از بزرگان باشد. احتمالی دیگر که گفته می‌شود به دلیل اینکه در این دره به گروهی شبیخوان زده شده به دره شبیخوان معروف شده که بعداً به دره شیخان استعمال شده است. در این دره تعدادی از شهدا که به روایت ابوالمحامد رویخی و علی بن محمد یاسری مشهور به حسامی از احفاد امام محمد باقر (علیه السلام) در آنجا مدفون هستند.
این زیارتگاه سالهاست، همه روزه بویژه عصر چهارشنبه‌ها پذیرای خیل زائران است.
طرح جامع این زیارتگاه به مساحت ۶ هزار متر مربع در حال اجرا است. کتابخانه آن به بهره برداری رسیده و فضاهای انباری، دفتر هیأت امنا و منزل خادم و سرویس های بهداشتی احداث شده و ساختمان های دارالشفا، زائرسرا، حسینیه و مسجد در حال اجرا است توسعه فضای صحن و پارکینگ و فضای سبز از برنامه های طرح جامع این زیارتگاه می‌باشد.
وجود ۹۶ بقعه متبرکه در خراسان جنوبی
مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان جنوبی از وجود ۹۶ بقعه متبرکه در استان خبر داد و گفت: طرح آرامش بهاری در ۶۰ امامزاده اجرا می‌شود.
حجت الاسلام محمد طاهرگرایلی با اشاره به امکانات رفاهی در بقاع متبرکه استان بیان داشت: ۲۲ سوئیت و ۵۱۰ زائرسرا در ایام نوروز برای پذیرایی از مسافران نوروزی آماده سازی شده است.
وی عنوان کرد: بقاع متبرکه از مکان‌هایی است که پذیرای مسافران نوروزی در کنار جوار امامزادگان است.
وی افزود: از جمله برنامه‌ها در بقاع متبرکه در طرح آرامش بهاری شامل برپایی خیمه، نمایشگاه در زمینه عفاف و حجاب، خدمات رفاهی در قالب زائرسراها، توزیع چای و آبجوش رایگان و حضور روحانیون و طلاب، برگزاری مسابقات نقاشی است.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان جنوبی گفت: مبلغ بومی و ۲۵ مبلغ غیر بومی در طرح آرامش بهاری امسال حضور دارند.