به گزارش روز دوشنبه ایرنا، تلاش جبهه مشترک اپوزیسیون پاکستان برای رای عدم اعتماد به نخست وزیر و براندازی دولت عمران‌خان درحالی روز گذشته ناکام ماند که ریاست مجلس پاکستان چنین طرحی را از اساس نامشروع، مغایر با قانون اساسی و از همه مهم تر علیه استقلال و عزت ملی کشور دانست و مردود اعلام کرد.

پارلمان پاکستان روز گذشته در یک صحنه تاریخی شاهد طنین انداز شدن شعارهای ضدآمریکایی نیز بود، نمایندگانی که مداخله واشنگتن و تهدید آن علیه دولت منتخب در پاکستان را محکوم کرده و رهبران اپوزیسیون را نیز برای همراه شدن با توطئه خارجی به بهانه “عدم اعتماد علیه نخست وزیر” به شدت مورد سرزنش قرار دادند.

تحول بی سابقه‌ای که طی هفته‌های اخیر در پاکستان مشاهده شد و اوج آن در جلسه روز یکشنبه مجلس این کشور اتفاق افتاد، موضع گیری صریح رهبران سیاسی پاکستان از جمله عمران‌خان به عنوان شخص اول مملکت علیه توطئه “تغییر حکومت” به مدیریت آمریکا به شمار می‌رود.

ناظران سیاسی در پاکستان معتقدند: هرچند عمران‌خان نتوانست مانند اسلاف خود مدت ۵ سال نخست وزیری را به پایان برساند و مجبور به انحلال پارلمان شد، اما تسلیم نشدن وی در برابر اپوزیسیون که عدم اعتماد علیه نخست وزیر و برکنار کردن دولت را مطالبه داشتند، نشان داد که مداخله خارجی از جمله تلاش‌های پشت پرده آمریکا علیه دولت منتخب در پاکستان دیگر فضایی برای خود ندارد و در حقیقت عمران‌خان برای واشنگتن “خط و نشان” کشید.

به عقیده کارشناسان، دخالت آمریکا و برخی از هم‌پیمانان غربی آن در اوضاع سیاسی پاکستان و تلاش برای نفوذ در سیستم داخلی این کشور همسایه ایران، تازگی نداشته بلکه این در طول تاریخ بارها اتفاق افتاده و منجر به آشفتگی سیاسی در پاکستان و متعاقب آن پیامدهای خطرناک اقتصادی علیه این کشور شده است.

ریاست مجلس پاکستان روز گذشته درحالی که طرح عدم اعتماد علیه عمران‌خان توسط اپوزیسیون را رد می‌کرد به صراحت اعلام کرد: پاکستان هرگز بر استقلال، امنیت، عزت و حاکمیت خود مصالحه نکرده و اجازه هیچ گونه توطئه علیه دولت منتخب حتی به صورت ارائه طرح عدم اعتماد علیه رئیس دولت منتخب را نمی‌دهد.

هرچند پارلمان پاکستان منحل شد و سپس کار دولت عمران‌خان نیز به پایان رسید، اما رهبران حزب “تحریک انصاف” به عنوان حزب حاکم در کشور از اینکه اجازه توطئه تغییر حکومت و روی کار آمدن دولتی با رضایت عناصر خارجی را نداند، بسیار خرسند به نظر می‌رسند و مخالفان سیاسی خود در داخل را به حضور سریع در انتخابات آتی دعوت کرده و در عین حال اطمینان دارند که دولت آینده پاکستان نیز به ریاست عمران‌خان و حزب تحریک انصاف تشکیل خواهد شد، توده سیاسی که مخالف مداخله خارجی است و بر عزت و استقلال پاکستان تامل نخواهد کرد.

هرچند عمران‌خان به صراحت تمام اقدام به افشای دخالت‌های آمریکا درامور داخلی پاکستان و توطئه برای تغییر حکومت در کشور کرد، اما ناظران بین الملل معتقدند که این تحول روابط شکننده اسلام‌آباد و واشنگتن را با بدترین وضعیت روبرو کرده و مشکلات تازه‌ای برای پاکستان در بحث بهبود اقتصادی و یا همکاری با صندوق بین المللی پول ایجاد خواهد شد.

عمران‌خان همواره منتقد سیاست‌های تهاجمی، تحریم و مداخله جویانه آمریکایی‌ها بوده و این اولین باری نیست که به صراحت نسبت به مداخله در امور داخلی پاکستان به آمریکایی‌ها هشدار می‌دهد.

وی در تابستان سال ۲۰۱۴ زمانی که دست به تظاهرات گسترده علیه دولت وقت نوازشریف زد و به مدت ۱۲۰ روز در اسلام‌آباد تحصن کرد، در اجتماع مردمی خطاب به سفیر وقت آمریکا گفت که دست از دخالت در امور داخلی پاکستان بردارد و اجازه داده شود تا مردم این کشور آزادانه برای خود تصمیم گیری کند.

**پیام صریح و قاطع پاکستانی‌ها به آمریکا منتقل شد
«سعد رسول» حقوق‌دان نام آشنای پاکستانی روز دوشنبه طی گفت‌وگوی اختصاصی با ایرنا درباره تحولات اخیر این کشور گفت: رد طرح عدم اعتماد علیه نخست وزیر مطابق با قانون اساسی کشور از جمله بند ۵ آن می‌باشد که گفته شده هر شهروند پاکستانی باید به کشورش وفادار باشد و جلوی هرگونه توطئه و اقدام خصمانه علیه کشور و مردم بایستد.

وی افزود: براساس بند ۵ قانون اساسی پاکستان، ریاست مجلس نیز قاطعانه حکم به رد طرح عدم اعتماد داده و اعلام داشت که پاکستان و دولت آن هرگز تسلیم دیکته خارجی نشده و اجازه توطئه علیه نظام سیاسی و دولت دمکراتیک کشور را نمی‌دهد.

این کارشناس حقوقی پاکستان معتقد است، پیام واضحی به آمریکایی‌ها داده شد که زمان دخالت آنان و نفوذ در سیستم داخلی به سر آمده و پس از افشای توطئه اخیر مبنی بر “تغییر حکومت”، عمران‌خان گام درستی را برای مقابله با آن برداشت.

وی اظهار داشت: آمریکایی‌ها تاریخ طولانی درباره دخالت در امور داخلی پاکستان دارند، ما همزمان خواستار دخالت دیگر کشورها حتی چین و روسیه هستیم اما چین و روسیه هیچ سابقه‌ای مبنی بر تحمیل خواسته بر مردم پاکستان و مداخله ندارند و این تنها ایالات متحده است که همواره مرتکب مداخله شده است.

سعد رسول درخصوص تحرکات اپوزیسیون پاکستان پس از اتفاقات دیروز و مراجعه رهبران مخالف دولت به دیوان عالی علیه حکم ریاست پارلمان را حق مشروع جبهه اپوزیسیون دانست و در عین حال گفت: مداخله خارجی برای کمیته امنیت ملی پاکستان و همچنین پارلمان روشن شده است لذا رهبران اپوزیسیون بهتر است به جای رویارویی دیگر، خود را برای انتخابات آتی آماده کنند.

وی افشا ساخت که دولت عمران‌خان از تحرکات مشکوک برخی دیپلمات‌های غربی مستقر در اسلام‌آباد برای تحریک مخالفان جهت برکناری دولت همزمان با تهدیدات خارجی باخبر بود و تمامی گام‌های برداشته شده از سوی پارلمان و اعلام رسمی برای برگزاری انتخابات زودهنگام برای نجات کشور از توطئه خارجی برداشته شده است.

**ایستادگی پاکستان مقابل توطئه تغییرحکومت، یک گام تاریخی بود
خانم «ملیحه هاشمی» مجری برنامه‌های سیاسی شبکه Public News پاکستان نیز امروز در گفت‌وگو با ایرنا از تصمیم دولت عمران‌خان برای مقابله با تهدیدات آمریکا و جلوگیری از هرج و مرج در کشور تمجید کرد.

وی افزود: مردود شدن طرح عدم اعتماد علیه نخست وزیر، یک اقدام درست و در عین حال بی نظیری بود که در تاریخ سیاست پاکستان سابقه نداشت، در واقع تصمیم شجاعانه دولت برای انحلال پارلمان و آمادگی برای انتخابات جدید مظهر اعتلای آرمان‌های مردم و جرات برای دفع توطئه خارجی است.

این روزنامه‌نگار پاکستانی افزود: دولت پاکستان حاضر به تعامل بر عزت ملی و استقلال کشور نشد و در حقیقت این تصمیم تبعات مثبتی بر آینده سیاسی پاکستان خواهد گذاشت.

گفتنی است، امروز دومین روز از انحلال پارلمان ملی و متعاقب آن منحل شدن کابینه دولت پاکستان است. همزمان رهبران اپوزیسیون این کشور با مراجعه به دیوان عالی درصدد دریافت رای قضات برای تعلیق حکم ریاست مجلس پاکستان در رد طرح عدم اعتماد هستند.

در عین حال ریاست جمهوری پاکستان نیز طی حکمی از عمران‌خان خواست تا زمان تعیین نخست وزیر موقت و تشیکل دولت انتقالی (جهت مدیریت کشور تا زمان برگزاری انتخابات آتی) به عنوان نخست وزیر به کار خود ادامه دهد.

«عارف علوی» طی نامه‌ای به عمران‌خان نخست وزیر و «شهباز شریف» رهبر اپوزیسیون در مجلس از آنان خواست تا اسامی مورد نظر خود برای انتخابات شخص مورد نظر جهت تصدی کرسی نخست وزیری دولت انتقالی را معرفی کرده و پس از رایزنی‌های مشترک، یک شخص به عنوان نخست وزیر موقت انتخاب شود.

براساس قانون اساسی پاکستان، پس از انحلال پارلمان ملی، دولت موقت (انتقالی) برای تامین مقدمات برگزاری انتخابات آتی تشکیل شده و در عرض ۹۰ روز انتخابات عمومی باید در این کشور برگزار شود.

گروه ایرنا زندگی –نوبت به ماه خدا که میرسد، وقتی اذان عشق از گلدسته‌های بندگی طنین انداز میشود مسلمانان را شور و شعفی وصف نشدنی فرا می‌گیرد. همه می‌خواهند در این مهمانی آسمانی شرکت کنند و این خواسته تا جایی پیش می رود که حتی خیلی از آنهایی که بیماری دست و پاگیرشان شده نیز می‌کوشند تا بیماری خود را فراموش یا پنهان نمایند و بدین گونه آنها هم از خوان الهی در ماه مبارک رمضان سهمی نسیب خود کنند. اما این یک واقعیت است که در برخی از بیماری ها روزه گرفتن به دلیل صدمه ای که به فرد وارد می‌کند جایز نیست. بیماری دیابت یا همان مرض قند خودمان یکی از بیماری هایی است که روزه گرفتن برای مبتلایان به آن با اگر واما های فراوانی مواجه است. بیماران دیابتی باید برای کنترل قند خونشان دارو مصرف کنند و در طول ساعات روز در فواصل معینی غذا بخورند. اما آیا تحت هیچ شرایطی دیابتی‌ها نمی‌توانند روزه‌دار باشند؟ برای پاسخ به این سوال و همچنین شنیدن توصیه های لازم در خصوص روزه داری افراد مبتلا به مرض قند به سراغ دکتر اسد الله رجب رئیس انجمن علمی دیابت کشور رفته و با وی به گفتگو نشستیم.

آیا افراد مبتلا به بیماری دیابت مجاز به روزه داری در ماه مبارک رمضان هستند؟

درمان دیابت نیازمند ایفای نقش پزشک و بیمار است که اگر فرد دیابتی آموزشهای لازم را ندیده باشد نمیتواند همراهی لازم را با پزشک داشته و سیر درمانی خود را طی کند بنابراین کسانی که آموزش دیده باشند خودشان میتوانند قضاوت نمایند که آیا قادر به روزه گرفتن هستند یا خیر. اما به طور کلی باید در نظر گرفت که دیابت انواع مختلف دارد و دو نوع دیابت نوع یک و نوع ۲ از شایع ترین انواع دیابت است.

دیابت نوع یک فقط با تزریق انسولین درمان می شود ومبتلایان به این نوع بیماری معمولا  افراد زیر ۳۰ سال هستند. اما دیابت نوع ۲ که شایع ترین نوع این بیماری است و با مصرف داروهای پایین آورنده قند خون یا حتی بدون دارو و با رژیم غذایی کنترل می شود. کسانی که به دیابت نوع یک مبتلا هستند، ناگزیرند برای کنترل قند خونشان ،به طور مداوم  انسولین تزریق کنند. برای این افراد روزه گرفتن توصیه نمی شود زیرا این تزریق انسولین ضمن آنکه میتواند به کنترل قند خون منجر شود اما اگر باید صحیح صورت گیرد و در کنار آن فرد دیابتی باید به دفعات غذا مصرف کند تا قند خونش کنترل شود . در غیر این صورت، میزان قند خون از کنترل خارج شده و فرد دچار عوارض ناشی از دیابت می شود بنابراین افراد بهتر است روزه نگیرند.

در صورتی که تنظیم قند خون به هم بخورد چه اتفاقی برای فرد دیابتی می افتد؟

عوارض دیابت به دو دسته عوارض زود رس و عوارض دیررس تقسیم میشود .پایین آمدن شدید قند خون یا هیپو گلسیمی اولین عارضه ای است که بیمار دیابتی در کوتاه مدت به آن دچار میشود و میتواند فرد را تا بیهوشی و حتی تشنج پیش ببرد . حالت دیگری که ممکن است اتفاق بیفتد افزایش ناگهانی قند خون است که حتی میتواند تا کما برسد .اما عوارض دیر رس دیابت که ممکن است چندین سال بعد به سراغ فرد بیاید شامل عوارض چشمی است که میتواند به  نابینایی منجر شود . عوارض کلیوی که حتی تا پیوند کلیه و دیالیز پیش می رود و عوارض عصبی دیابت که گاهی به قطع عضو منتهی میشود و در نهایت عوارض قلبی و عروقی که در اثر این به هم خوردن توازن قند خون بوجود می آید.بنابراین برای  پیشگیری از ایجاد چنین عوارضی ابتدا توصیه می شود که از بروز بیماری دیابت پیشگیری کنیم و اگر این بیماری اتفاق افتاد با تغذیه مناسب و زیر نظر پزشک آنرا کنترل کنیم.

پس شما روزه را برای افراد مبتلا به دیابت نوع یک مجاز نمی دانید؟

در مواردی که فرد خودش احساس میکند که می تواند روزه بگیرد به طور استثنا و زیر نظر پزشک ممکن است بتوانند روزه بگیرند. البته این روزه گرفتن شرایطی دارد و این افراد باید دو سه ماه قبل از ماه مبارک رمضان به شکل امتحانی ضمن آنکه میزان فند خونشان را کنترل می کنند روزه بگیرند و باز تاکید می کنم افراد مبتلا به دیابت نوع یک در موارد استثنایی  زیر نظر پزشک و با توصیه های وی درباره چگونگی مصرف دارو و کنترل قند خونشان ممکن است بتوانند روزه بگیرند.

 مبتلایان به دیابت نوع دو چطور، ایا این افراد می توانند بدون عوارضی که به آن اشاره کردید روزه داری را تجربه کنند؟

افراد مبتلا به دیابت نوع دو اگرچه در روزه گرفتن کمی آزاد تر از افراد دیابتی نوع یک هستند اما روزه گرفتن آنها نیز مشروط به کنترل قند خونشان در حد طبیعی و مطلوب است. به این منظور که اگر فرد دیابتی نوع دو با مصرف دارو و یا رژیم غذایی  نتواند میزان قند خونش را در حد مطلوب کنترل کند از آنجایی که روزه گرفتنش وی را در آینده دچار مشکل میکند در  نتیجه ما به این افراد روزه گرفتن را توصیه نمی کنیم. کسانی که قندشان در حد طبیعی کنترل شود، میتوانند روزه بگیرند. این افراد قبل از وعده های اصلی غذا یعنی قبل از افطار و قبل از سحر میزان قند خونشان روی ۱۲۰-۱۳۰ باشد و دو ساعت بعد از غذا بالای ۱۶۰ واحد نباشد و در طی روز یعنی بین ساعت ۱ تا سه ظهر قندشان کمتر از ۶۰ نشود، زیرا قند پایین تر ازاین میزان می تواند سبب هیپو گلسیمی میشود. با رعایت این شرایط و کنترل قند خون به شرحی که ذکر شد آن هم نه برای مدت یکی دو روز بلکه برای مدت طولانی دوتا سه ماه، فرد دیابتی می تواند روزه بگیرد .

باید در نظر داشت به طور کلی کسانی که قند خونشان کنترل شده نباشد، کسانی که دچار عوارض دیر رس دیابات هستند به علاوه بیمارانی که انسولین مصرف می کنند، در زمره روزه ممنوع ها محسوب می شوند.

قند خون بعضی بیماران در نوسان است یعنی یک لحظه قند خونشان پایین و در لحظه ای دیگر قند خونشان بالاست، روزه گرفتن این افراد چه شرایطی دارد؟

روزه می تواند سلامتی افرادی که دچار نوسانات شدید قند خون هستند را به خطر بیندازد.نوسانات بالای قند خون به این معناست  که یک بار قندخون فرد بسیار بالاست مثلا۳۰۰ است و یک مرتبه بسیار پایین است در حد۴۰یا ۵۰ .این افراد نیز از منظر پزشکی مجاز به روزه داری نیستند.

همان طور که اشاره کردید افراد دیابتی نوع دو که قند خونشان در حد مطلوب کنترل شده است و افراد مبتلا به دیابت نوع اول به شکل استثنایی و تحت مراقبتهای پزشک می توانند روزه بگیرند .هر دو گروه از این افراد دارو مصرف میکنند. آیا  دز یا شیوه مصرف دارویی این افراد  در این دوره روزه داری تغییر می کند؟

بله به طور یقین میزان داروی مصرفی در افراد دیابتی  که روزه میگیرند متفاوت خواهد بود و لازم است تقلیل یابد .در مواردی میزان داروی مصرفی  میتواند به یک سوم حالت عادی کاهش پیدا کند.

البته نباید از یک اصل کلی غافل شویم و آن اصل این است که هر فرد دیابتی که قصد دارد شیوه زندگی خود را تغییر دهد طبیعتا باید شیوه درمانی اش نیز عوض شود. چراکه شیوه درمان هر بیمار دیابتی مخصوص به خود اوست و با شیوه زندگی او تطبیق داده می شود.به طور مثال بارداری ، تغییرشیفت کاری ، سفر یا روزه دار شیوه زندگی فرد را دستخوش تغییر می کند و متناسب با این تغییر شیوه زندگی لازم است تا در مسیر درمان نیز تغییراتی بوجود آید.کسی که میخواهد روزه داری کند در واقع شیوه زندگی اش تغییر میکند و به جای سه وعده غذای اصلی دو وعده غذای اصلی را مصرف می کند و باید درمان با این تغییر شیوه تطبیق یابد.

در ماه مبارک رمضان سفره‌های افطاری پر از مواد چرب و شیرین است با توجه به حساسیت مواد قندی برای افراد دیابتی آیا این بیماران مجاز به مصرف شله‌زرد، حلوا و زولبیا بامیه هستند؟

مصرف زیاد شیرینی جاتی که در ماه مبارک رمضان به طور معمول بر سر سفره‌های افطاری ما قرار می‌گیرد برای سلامتی همه افراد و به خصوص افراد دیابتی مضر است و می‌تواند به فرد صدمه برساند. در واقع افراد دیابتی که روزه می‌گیرند باید مواد قندی را بسیار محدود و به شکل کاملا کنترل شده مصرف کنند.

در رابطه با مصرف داروها چه توصیه ای دارید. آیا به دلیل تغییر کلی در شرایط زندگی نوع و زمان مصرف دارو ها نیز باید متفاوت شود؟

بله به طور یقین همین طور است، کسانی که انسولین دریافت میکنند میتوانند تا فاصله ۳ ساعت هم انسولین تزریق کنند و مشکلی پیش نمی آید اما در باره کسانی که داروهای خوراکی استفاده میکند باید در نظر داشت که این دارو ها حد اکثر ۱۲ تا ۱۸ ساعت اثر دارد و کسی که میخواهد قندش کنترل شود باید بیشترین میزان دارو را در هنگام افطار استفاده کند در حالی که مقدار این دارو برای وعده سحر به نصف تقلیل پیدا میکند و در مواردی که قند فرد به نحو مطلوب تری  کنترل شده باشد شاید حتی به دارو در وعده سحر نیازی نباشد. البته برخی از داروها ی دیابتی برای کنترل قند خون در طول روز اثر کوتاه مدت دارند و برای  کسی که با وجود بیماری دیابت میخواهد روزه بگیرد لازم است تا از مدتها قبل آمادگی لازم راکسب کند و این روزه داری حتما زیر نظر پزشک باشد چون نوع دارو ها  و ساعت مصرف آنها در طول روز متفاوت خواهد بود.

به نظر می رسد پس از پایان ماه مبارک خروج از این روزه داری نیز برای افراد دیابتی  آمادگی خاصی می طلبد. اینطور نیست؟

قطعا همین طور است خروج از حالت روزه‌داری و بازگشت به حالت عادی نیز کاری نیست که یک روزه و به طور ناگهانی امکانپذیر باشد بلکه باید به تدریج و آرام آرام این اتفاق بیفتد و شاید مهمترین نکته این باشد که بیماری دیابت بیماری‌ای است که نمیتوان برای مبتلایانش نسخه‌ای واحد پیچید و توصیه های درمانی برای هر فرد از دیگری متفاوت است و بیمار دیابتی باید به طور منظم تحت نظر پزشک معالج باشد.

گروه ایرنا زندگی – دختران ۶ سال زودتر از پسران مکلف به روزه داری می شوند. زمانی که ۹ ساله هستند و جثه شان هنوز به خوبی رشد نکرده است.همین بنیه نه چندان قوی و ظریف بودن دختران تازه مکلف شده والدین را نگران می کند.بسیاری از آن ها این تصور را دارند که در روزهای ماه مبارک رمضان بچه ها را روزه داری ضعیف می شوند و چونن بیشتر آن ها چربی اضافه ای در بدن ندارند شروع به عضله سوزی می کنند.اما این نگرانی ها محلی از اعراب ندارد. دکتر طاهره همیز کارشناس مسائل تربیتی و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با ایرنا زندگی می گوید خداوند توان روزه داری را به کودکان ۹ ساله داده است و این ما هستیم که باید با رفتار درست این تکلیف الهی را برای آن ها شیرین کنیم.

چطور کودکان تازه به سن تکلیف رسیده را به انجام مناسک دینی مثل نماز و روزه علاقه‌مند کنیم؟

علاقه‌مند کردن کودکان به مناسک دینی مقدمات بسیاری دارد که در اسلام روی آن‌ها تأکید شده است لذا بلافاصله بعد از سن تکلیف ما نمی‌توانیم کودک را به مناسک دینی علاقه‌مند کنیم.برخی از والدین دقیقاً زمانی که فرزندشان به سن تکلیف می‌رسد تازه می‌خواهند مناسک  دینی را به فرزندشان آموزش دهند درحالی که سن تکلیف برای آموزش و انجام مناسک دینی بسیار دیر است.

طبق دستور اسلام، بهترین زمان برای علاقه‌مند کردن کودک به انجام مناسک دینی از ۳ سالگی است. امام باقر(ع) می‌فرمایند: « هنگامی که فرزند شما به سن ۳ سالگی رسید، او را تشویق کنید که ۷ مرتبه بگوید«لا اله الا الله» و او را رها کنید. همین که ۳ سال و ۷ ماه و ۲۰ روزش شد، از او بخواهید هفت مرتبه بگوید «محمد رسول الله».وقتی ۴ ساله شد، ۷ مرتبه صلوات بر پیامبر بفرستد، سپس او را آزاد بگذارید. در ۵ سالگی دست چپ و راست را یادش دهید و وقتی آن را شناخت او را در جهت قبله قرار داده، از او بخواهید سجده کند. سپس او را رها کنید. در پایان ۶ سالگی به او بگویید که نماز بگذارد و رکوع و سجود را به او یاد دهید. در پایان ۷ سالگی شستن دست و صورت را یادش دهید و به او بگویید که نماز بخواند. در پایان ۹ سالگی نماز و وضو یادش دهید.»

منظور از رها کردن کودک در این فاصله های زمانی چیست؟

مراد از رها کردن این است که به ذهن کودک فشار نیاورید و اینگونه نباشد که بعد از اینکه فرزندتان این اذکار را یادگرفت او را مجبور کنید که در جمع عمه و خاله و دایی و عمو آنها را بگویید. در این حدیث اشاره دقیق به سن ۳ سال و ۷ ماه و ۲۰ روز شده است؛ یعنی امام باقر(ع) دقیقا یک تاریخ شاخصی را مطرح کرده‌اند. نکته دیگری که والدین برای علاقه‌مند کردن کودک به انجام مناسک دینی باید به آن توجه داشته باشند، نحوه آموزش است. والدین به خصوص مادر باید به گونه‌ای مناسک دینی را به فرزندشان آموزش دهند که برای کودک لذت‌بخش باشد و جنبه بازی و تفریح داشته باشد.

به‌هرحال روزه گرفتن عملی واجب است و دختر و پسر بعد از رسیدن به سن تکلیف باید روزه‌بگیرند اما آیا واجب بودن این عمل به معنای این است که والدین باید فرزندشان را مجبور به روزه گرفتن و نمازخواندن کنند؟

ما یک غذای روح داریم و یک غذای جسم. چطور پدر و مادرها برای غذای جسم کودکشان را مجبور می‌کنند که حتماً آن غذایی که برایش مفید است را بخورد و آن غذایی که برایش مضر است را نخورد، غذای روح هم اینگونه است. طبق سیره پیامبر(ص) و معصومین(ع) در بحث غذای روح مثل نماز، روزه و عبادات والدین باید با آموزش و فراهم کردن زمینه، کودکشان را علاقه‌مند به انجام مناسک دینی کنند.

خداوند در آیه ۲۵۵ سوره بقره می‌فرمایند: «در دین هیچ اجباری نیست و باید با عقل و اندیشه دین را پذیرفت. پس هر کس به طاغوت کفرورزد، هلاک می‌شود و هر کس به خدا ایمان آوَرَد، به یقین، به دستاویزی استوار، که آن را گسستن نیست، چنگ زده است.» بنابراین، اجبار کودک به خواندن نماز و روزه گرفتن کار بسیار غلطی است اما فرزندی که به سن تکلیف رسیده و نماز نمی‌خواند و روزه نمی‌گیرد، محروم از برکات می‌شود لذا کاری که والدین باید انجام دهند این است که کودکشان را از محرومیت از برکات نماز و روزه حفظ کنند نه اینکه آنها را مجبور به انجام مناسک دینی کنند.

والدین برای فرزندشان خوراک و پوشاک تهیه می‌کنند تا فرزندشان در رفاه باشد و در جامعه آبرویش حفظ شود اما فرزندان ما باید در جامعه آفرینش، برزخ و قیامت هم آبرو داشته باشند؛ بنابراین والدین باید تدارکاتی را ببیند تا کودک با میل و رغبت مناسک دینی را انجام دهند.

اگر فرزند تازه به تکلیف رسیده از روزه گرفتن اجتناب کند، والدین چه واکنشی باید نشان دهند؟

تمام بچه‌ها بدون استثنا روزه گرفتن را دوست دارند. خیلی از بچه‌هایی که هنوز به سن تکلیف نرسیده‌اند به پدر و مادرشان اصرار می‌کنند که من هم می‌خواهم مثل شما سحر بیدار شوم و روزه بگیرم. روزه اولی‌ها هم معمولاً شوق و ذوق زیادی برای روزه گرفتن دارند اما آن فرزند تازه به سن تکلیف رسیده‌ای که از روزه گرفتن اجتناب می‌کند، احتمالاً چند سال از سن تکلیف او گذشته است.

بچه‌هایی که۴-۵ سال از بلوغشان گذشته و از روزه گرفتن اجتناب می‌کنند، یک علت و ناهنجاری پنهانی در درون آنها وجود دارد که والدین و ترجیحاً یک کارشناس دینی باید رفتار نوجوان را واکاوی کند تا متوجه علت اجتناب نوجوان از انجام مناسک دینی شود و مشکل او را برطرف کند.

اگر دختر یا پسر تازه به سن تکلیف رسیده تمایلی به روزه گرفتن نشان نمی‌دهد، والدین باید با انجام یکسری کارها روزه را آنقدر برای فرزندشان شیرین کنند که او تمایل به روزه گرفتن پیدا کند. یکی از کارها، تشویق لفظی به روزه گرفتن است مثلاً در جمع عمو، عمه،خاله و… اعلام کنید که فرزندتان امسال می‌خواهد روزه بگیرد. نکته دوم این است که مادر سعی کند غذای تازه و باب میل کودکش را برای افطار و سحر آماده کند و پدر خانواده هنگام بیدار کردن کودک برای سحر با بازی، کول کردن،قلقک دادن و… ماه رمضان را برای او لذت‌بخش کند. همچنین برای کودکتان داستان‌هایی از روزه گرفتن کسانی که در عسر و حرج هستند، تعریف کنید تا کودک برای روزه گرفتن انگیزه پیدا کند.کتاب سحرخیزان تنها یکی از کتاب‌های بسیار خوبی است که والدین می‌توانند برای کودکشان بخوانند. این کتاب درباره خاطرات بچه‌هایی است که در ماه رمضان به دلایل مختلف مثل بیماری پدر و مادر باید تنها سحری می‌خوردند و روزه می‌گرفتند. خواندن چنین داستان‌هایی موجب می‌شود تا کودک در مقایسه خود با کسانی که به سختی روزه می‌گیرند، انگیزه پیدا کند.

گاهی کودک و نوجوان برای روزه گرفتن مشکلی ندارد اما کاهل نماز است و بدون نمازخواندن روزه می‌گیرد؛ در این صورت والدین چه برخوردی باید داشته باشند و چه رفتارهایی از سوی والدین تأثیر مخرب‌تری خواهد داشت؟

قهر، دعوا، تحقیر و بچه را محروم کردن از یکسری چیزها برای وادار کردن به نماز خواندن و روزه گرفتن، تأثیر مخرب‌تری خواهد داشت. امر و نهی والدین به نماز خواندن فرزند مثل این است که بخواهید یک تکه پَر را از یک دیوار سه متری پرتاپ کنید! مسلماً پَر با پرتاپ حرکتی نخواهد داشت بلکه باید آن را با فوت کردن هدایت کرد تا بتواند بال بگیرد؛ کودک و نوجوانی هم که نماز نمی‌خواند اینگونه است، والدین باید مسیر درست برای هدایت او را پیدا کنند.

یکی از روش‌های مناسب برای تشویق و هدایت نوجوان به نماز خواندن، نامه نوشتن است. دقت کنید زیاده‌روی در نصحیت کردن و همچنین نصحیت در حضور دیگران اثر آن را از بین می‌برد، بنابراین برای اثربخشی نصحیت سعی کنید در خفا و به صورت غیر مستقیم مثل نامه نوشتن فرزندتان را موعظه کنید.

یکی دیگر از روش‌ها برای ایجاد انگیزه در فرزند برای نماز خواندن، انجام کارهایی مثل ملاقات با افراد قدرتمند دینی، بردن سر قبر شهدای بزرگ و آشنا کردن فرزند با بزرگانی مثل حاج قاسم سلیمانی است.

با توجه به اینکه امسال ماه رمضان بلافاصله بعد از ایام تعطیلات است و از طرف دیگر، بچه‌ها بعد از دو سال تحصیل مجازی اکنون باید به طور حضوری سر کلاس حاضر شوند، ممکن است شوق‌وذوق روزه گرفتن در بچه‌ها کمرنگ باشد اما والدین چگونه می‌توانند روزه را برای روزه اولی‌ها لذت‌بخش‌تر و آسان‌تر کنند؟

سن تکلیف در دختران ۹ سال است اما جثه و توان دختر ایرانی ۹ ساله با دختر عرب ۹ ساله متفاوت است. دختران ۹ ساله ایرانی معمولاً جثه خیلی ظریفی دارند و از این بابت والدین اغلب نگرانند که فرزندشان اصلاً توانایی گرفتن روزه را دارد یا نه اما خداوند واقعاً کمک می‌کند و نیروی مضاعفی را به این بچه‌ها عنایت می‌فرماید. علاوه بر این، کمک والدین برای راحت‌تر روزه گرفتن فرزند روزه اولی‌شان بی‌تأثیر نیست لذا به فرزندتان سخت نگیرید و اجازه دهید بعد از مدرسه تا زمان افطار استراحت کند و تکالیفش را بعد از افطار انجام دهد.همچنین از تشویق کردن غافل نشوید. تشویق تأثیر فوق العاده‌ای در کودکان دارد. با تشویق مادی و معنوی سعی کنید شور و شوق روزه گرفتن را در فرزندتان زنده کنید.

اگر فرزندتان از اینکه هم باید به مدرسه برود و هم روزه بگیرد، احساس سختی می‌کند برای او توضیح دهید که ثواب روزه او از کسی که در آسایش و راحتی روزه می‌گیرد، هزار مرتبه بیشتر است.پیامبر گرامی اسلام(ص) می‌فرمایند:« هر چقدر انجام طاعات و اعمال خیر از نظر جسمانی یا روحی سنگین‌تر باشد، فضیلت و ثواب آن بیشتر است.»