حاشیه نشینی یکی از معضل‌هایی است که ذیل پدیده‌ای به نام آسیب‌های اجتماعی قرار می‌گیرد و یکی از موضوعات مهمی است که در بستر شهرهای مدرن بروز می‌کند و به نوعی زمینه ساز ایجاد سایر آسیب‌های اجتماعی را هم فراهم می‌سازد اما یکی از نکات مهم که سبب افزایش حاشیه نشینی می‌شود؛ مهاجرت است.

متأسفانه مسائل اقتصادی و افزایش قیمت مسکن عمده‌ترین دلیل افزایش حاشیه نشینی است، برای مثال در پایتخت سال‌هاست که اسب قیمت رهن و اجاره خانه به تاخت رو به جلو حرکت می‌کند و همین موضوع موجب شده که بسیاری از شهروندان به علت ناتوانی در پرداخت اجاره بها و همچنین خرید مجبور به سکونت و سرمایه گذاری در شهرک‌های اقماری همچون پرند و پردیس شده‌اند؛ مهاجرت روز افزون تهرانی‌ها به این شهرک‌های تازه تأسیس و آمار بالای خرید و فروش و اجاره موجب گسترش و توسعه روز افزون و افزایش ساخت و سازها در آنها شده است.

پرند و پردیس از جمله شهرهای حاشیه تهران هستند که در طول سال‌های اخیر با مهاجرت بسیاری همراه بوده‌اند ساخت و ساز در این شهرها به قدری افزایش یافته است که جمعیت شهر پرند به بیش از ۲۵۰ هزار نفر و در شهر پردیس به بیش از ۴۰۰ هزار نفر افزایش یافته است این در حالی است که به عقیده بسیاری از کارشناسان شهری توسعه این حاشیه‌ها می‌تواند تهدید جدی برای کلان شهر تهران به همراه داشته باشد؛ مناطقی که در گذشته نه چندان دور رغبتی برای سکونت در آن وجود نداشت اکنون سکونت گاه دائمی بسیاری از مردم شده است که تمام تلاششان برای ماندن در پایتخت است می‌پرسید چرا؟ مشخص است که جواب این سوال به توزیع ناعادلانه خدمات اجتماعی در شهرها و روستاهای کوچک باز می‌گردد در حالی که همین شهرک‌ها هم با کمبود امکانات و آسیب‌های اجتماعی فراوانی رو به رو هستند.

اثرات موقعیت جغرافیایی شهرک‌ها در افزایش آسیب‌های اجتماعی

اما همانطور که گفته شد مهاجرت از روستا و شهرهای کوچک یکی از دلایل رشد مناطق حاشیه نشین به خصوص در شهرک‌های نام برده شده در بیخ گوش پایتخت است اما اگر دقیق‌تر به آسیب‌های اجتماعی موجود در این شهرک‌ها نگاه کنیم تفاوت خاصی را به وضوح احساس خواهیم کرد که ناشی از موقعیت جغرافیایی ساخت و ساز این شهرک‌هاست برای مثال شهرک پردیس به دلیل قرارگیری در منطقه‌ای خوش آب و هوا و نزدیکی به رودهن و بومهن با آسیب‌های اجتماعی متفاوت‌تری نسبت به پرند که در نزدیکی رباط کریم قرار دارد مواجهه است؛ به بیان دیگر هرچه بافت فرهنگی، اجتماعی و ذهنی شهر و مناطق حاشیه نشین با یکدیگر متفاوت‌تر باشند احتمال بروز آسیب‌های اجتماعی هم بیشتر خواهد شد.

هنگامی که بافت یک شهر از نظر مذهبی، فرهنگی و قومی بسیار متفاوت باشد نوعی از بی‌سازمانی اجتماعی به وجود می‌آید که منجر به آسیب‌های اجتماعی می‌شود؛ حتماً شما هم به خاطر دارید که در قدیم به دلیل اینکه مهاجرت از شهرها و روستاهای کوچک تا به این اندازه افزایش نیافته بود افراد ساکن در یک محله یکدیگر را به خوبی می‌شناختند و به نوعی این مسئله سبب کاهش بروز آسیب‌های اجتماعی از جمله اعتیاد، دزدی، فساد، طلاق و سایر بزه‌های اجتماعی می‌شد؛ اما طبیعی است که افزایش ساخت و ساز مسکن‌هایی با قیمت ارزان‌تر در نزدیکی پایتخت فرصتی را برای افرادی فراهم می‌کند که حاضرند تمام زندگی خود را در شهرها و روستاهای کوچک به امید بهره‌مندی از امکانات و فرصت اشتغال از دست داده و رهسپار پایتخت شوند؛ این جاست که به خوبی مشاهده می‌شود که آسیب‌های اجتماعی مانند یک چرخ دنده به یکدیگر متصل هستند و حل یکی از آنها وابسته به تعمیر چرخ دنده دیگری است.

وقتی تجانس فرهنگی عامل بزه اجتماعی می‌شود

امان الله قرایی مقدم، جامعه شناس و استاد دانشگاه در خصوص تأثیر موقعیت جغرافیایی در شهرک‌های پرند و پردیس در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: اصولاً از لحاظ جامعه شناسی شهری که ما از آن با عنوان بوم شناسی یاد می‌کنیم، رابطه محیط زندگی با افراد آن جامعه یک رابطه متقابل است به این ترتیب که بین محیط زندگی با فرهنگ، وضعیت اقتصادی و اجتماعی یک رابطه مستقیم وجود دارد.

این جامعه شناس اظهار کرد: در حال حاضر شما در هر گوشه از پایتخت که سکونت داشته باشید آن محیط با وضعیت اقتصادی، خانوادگی و شخصیتی شما هماهنگ است اما به محض اینکه اقتصاد شما بالاتر یا پایین‌تر برود مجبور به انتقال سکونت هستید بنابراین مسائل اقتصادی یکی از مسائل مهمی است که سبب تبادل جا به جایی در پایتخت می‌شود این به معنی مهاجرت است که خود یکی از عوامل گسترش آسیب‌های اجتماعی است.

قرایی مقدم با اشاره به اینکه همین مسئله در شهرهایی مانند اصفهان شیراز و مشهد هم وجود دارد بیان کرد: اصولاً حاشیه نشینی و مهاجر پذیری رابطه متقابلی با جرم دارد اما این جرم بسته به فرهنگ مردم ساکن در آن رابطه دیگری دارد برای مثال در این دو شهرک نام برده شده اگر این افراد از یک استان بخصوصی آمده باشند نوع جرایم شکل گرفته متفاوت است.

این جامعه شناس و استاد دانشگاه عنوان کرد: تجانس فرهنگی یکی از عواملی است که سبب بزه اجتماعی می‌شود و در این شهرک‌ها هم وجود دارد؛ به بیان دیگری زمانی که از همه فرهنگ‌ها و شهرهای بزرگ و کوچک یک جا و در کنار همدیگر جمع می‌شوند آن زمان است که افراد ترسی از شناخته شدن ندارند و تضادهای فرهنگی خود را نمایان خواهند کرد بنابراین طبیعی است که در چنین موقعیتی آسیب‌های اجتماعی رو به افزایش خواهد رفت.

قرایی مقدم تصریح کرد: اگر بخواهیم به عواملی که سبب افزایش آسیب‌های اجتماعی در مناطق حاشیه نشین می‌شوند اشاره کنیم باید بگوییم ازدیاد رفت و آمد، افزایش عبور و مرور، مهاجرت و تفاوت‌های بسیار زیاد در فرهنگ سبب افزایش آسیب‌های اجتماعی خواهد شد.

وی در پاسخ به این پرسش که زمینه ساخت اجتماعی شهرهای جدید چیست گفت: متأسفانه در حال حاضر افراد یک جامعه به نوعی بی هویت شده‌اند به بیان دیگر هر کس در لاک خودش است و از دیگری خبری ندارد طبیعی است که در چنین وضعیتی افراد مجرم موقعیت را برای انجام بسیاری از آسیب‌های اجتماعی فراهم می‌بینند به همین دلیل باید در این زمینه آموزش‌های مناسبی صورت گیرد.

این جامعه شناس خاطر نشان کرد: تقویت مناطق حاشیه نشین و شهرها و روستاهای کوچک همچنین مهاجرت معکوس سبب کاهش آسیب‌های اجتماعی خواهد شد البته در کنار پرداختن به این مسائل مهم آموزش‌های شهروندی همزمان با تقویت زیرساخت‌های اقتصادی، معیشتی، شهری و محیط زیستی می‌تواند کمک کننده باشد.

دولت سیزدهم روز پنجشنبه ۴ شهریور نخستین جلسه رسمی هیات دولت را با حضور وزرای مورد اعتماد خانه ملت برگزار کرد و یکی از محوری‌ ترین صحبت‌ های «ابراهیم رییسی» رییس جمهوری نیز تاکید بر تحقق وعده‌ هایی بود که در زمان انتخابات و از تریبون‌ های مختلف داده شد. این وعده‌ها که به نوعی با استقبال بخشی از جامعه هم همراه بوده و اتفاقاً نمایندگان مجلس نیز در اعطای رای اعتماد به وزاری پیشنهادی نهایت همکاری را با آن داشتند، یکی از بزرگ‌ ترین نقاط قوت دولت سیزدهم محسوب می‌شود. به عبارتی دولت سیزدهم هم همراهی بخشی از جامعه را در کارنامه خود دارد و هم موافقت بی‌چون چرای مجلس شورای اسلامی. اما آن‌چه که در این بین وجود دارد، وجود آسیب در «اعتماد عمومی» به نظام اجرایی کشور است که متاسفانه به دلیل شرایط، موجب دلخوری برخی از اقشار جامعه شد. البته باید در نظر داشت که این آسیب در هر درجه و میزانی بسیار مهم و برای حفظ مشروعیت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. این امر تا بدین حد لازم و ضروری است که رهبر معظم انقلاب نیز در جدیدترین سخنرانی خود، ترمیم اعتماد عمومی را یکی از مهم‌ترین اقدامات دولت دانسته و آن را در سرلوحه اقدامات دولت پیشنهاد دادند تا با عمل به وعده‌های داده شده، اعتماد عمومی نیز ارتقا یابد.

تحقق وعده‌ ها، بازسازی سرمایه اجتماعی

بدون شک تحقق وعده‌ های داده شده، مهم‌ترین اصل در بازسازی اعتماد عمومی و یکی از مهم‌ترین مفاهیم آن یعنی «سرمایه اجتماعی» است. واژه سرمایه اجتماعی که در سال‌های اخیر در گفتمان‌ و اسناد علمی در قلمروهای جامعه‌شناسی، علوم اجتماعی، اقتصاد و اخیرا نیز علوم سیاسی مطرح شده، یکی از با ارزش‌ترین نوع سرمایه و به نوعی گام نخست برای جذب سایر سرمایه‌ها از جمله سرمایه اقتصادی است. توجیه این تمرکز بر مقوله سرمایه اجتماعی مبتنی  بر نقشی است که سرمایه اجتماعی در تولید و افزایش سرمایه‌های انسانی، اقتصادی و محیطی ایفا می‌کند. سرمایه اجتماعی به عنوان عاملی برای موفقیت در برنامه‌های رفاه اجتماعی از سلامت اجتماعی مورد بحث قرار می‌گیرد و به همین دلیل نیز امروزه در بررسی و تدوین شاخص‌های اجتماعی و توسعه توسط سازمان‌های معتبر جهانی جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است[۱].

سرمایه اجتماعی، ماده خام جامعه مدنی است که از تعاملات روزمره بین افراد و دستگاه‌ های حاکمیتی به وجود می‌آید. این سرمایه به تنهایی در فرد یا ساختار اجتماعی نهفته نیست، بلکه در فضای تعامل ایجاد می‌شود. هرچند دولت و یا بازار همگی در تولید سرمایه اجتماعی نقش دارند اما باید در نظر داشت که این سرمایه مایملک سازمان، بازار و یا دولت نیست و درواقع پدیده‌ای است که از پایین به بالا شکل می‌گیرد.

با توجه به این رویکرد و همچنین در نظر داشتن فرمایشات مقام معظم رهبری و رییس جمهوری محترم، می‌توان گفت که وعده‌های داده شده به مردم نباید تنها جنبه تبلیغاتی و رسانه‌ای داشته باشد و باید با تلاش هر چه تمام‌تر به تحقق آن‌ها اهتمام ورزید. اما نکته‌ای که در این بین بسیار حایز اهمیت است، عمل به این وعده‌ها با توجه به نظر علمی کارشناسان و صاحبنظران دانشگاهی و همچنین مد نظر قرار دادن توسعه و پیشرفت با تاسی بر رویکرد «توسعه پایدار» است. بدین ترتیب تحقق وعده‌ها با هر روشی که غیر از این دو رویکرد باشد بسیار آسیب‌زاست و نه تنها نمی‌تواند به بازسازی سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی بپردازد بلکه، نقشی کاملا برعکس را هم ایفا می‌کند.

اعتماد و سرمایه اجتماعی درست زمانی به کار می‌آیند که بیشترین مشکلات بر دوش جامعه بار شده است. به عبارتی زمانی‌که یک جامعه درگیر جنگ و تحریم اقتصادی است، این سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی است که می‌تواند به یاری جامعه رسیده و از افزایش خشونت و فساد اقتصادی جلوگیری کند. جالب اینجاست که نمونه بارز این مفهوم که به درستی به مدد جامعه ایران رسید، در دوران ۸ سال دفاع مقدس تجربه شد! بنابراین می‌توان گفت توجه به این امر و تلاش در راستای رسیدن به آن با استعانت به تحقق وعده‌های اعلام شده، باید یکی از بزرگ‌ترین اهداف دولت باشد.

اعلام برنامه مشخص، گام دوم

قطعا توجه داشتن به نظرات کارشناسی و علمی در چارچوب رویکرد توسعه پایدار، گام نخست برای بازسازی اعتماد اجتماعی است، اما تنها در نظر داشتن این عوامل برای رسیدن به اهداف بزرگ کارآمد نیست. در گام بعدی باید برنامه «زمان‌بندی» برای این اقدامات در نظر گرفت. به عنوان مثال در حوزه مسکن و به ویژه در سال‌های اخیر شاهد رشد بی‌سابقه و چشمگیر قیمت‌های اجاره و خرید و فروش هستیم که یکی از وعده‌های این حوزه، ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی برای مردم بود. بدین ترتیب از همین ابتدا باید مشخص شود که این تعداد مسکن به چه صورت، از کدام منابع، با چه گستره جغرافیایی و برای کدامین واجدین شرایط در نظر گرفته شده است؟

پاسخ به این سوالات نه تنها موجب شفافیت هر چه بیشتر اقدامات دولت است، بلکه از ابهامات در مورد آن کاسته و به نوعی موجب افزایش سرمایه اجتماعی دولت و بازسازی هر چه بیشتر اعتماد عمومی خواهد شد.

یکی از اصلی‌ترین عوامل کاهش سرمایه اجتماعی دولت در سال‌های اخیر، عدم توجه به تحقق وعده‌های داده شده در ایام انتخابات بوده است که متاسفانه نه تنها به واقعیت نپیوست، بلکه در مواردی به شکل معکوس هم عمل شد. بیکاری تعداد زیادی از افراد شاغل در سازمان‌های دولتی نظیر معاونت فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، شهرداری تهران و… نمونه‌ای از این دست موارد است. افزایش بی‌سابقه قیمت خودرو و مسکن، بازار ارز، طلا و حتی افت چشمگیر بازار سرمایه(بورس) نمونه‌های بارزی است که نمی‌توان اغماض کرد.

سابقه دولت قبل و وضعیت کنونی دولت مستقر نشان می‌دهد که  راه‌ ها برای توفیق در برنامه‌ های وعده داده شده، فراهم است. بنابراین راه رسیدن به اهداف ایجاد شده، عزم و اراده برای آن نیز وجود دارد، همراهی مجلس و نهادهای نظامی و اقتصادی خارج از دولت هم به عنوان قوام دهنده این وضعیت فراهم است و از همه مهم‌تر «قوه قضاییه» هم به دلیل سابقه مطلوب آیت‌الله رییسی در این قوه، در حکم شتاب دهنده برای مبارزه با فساد در کنار دولت است.

تاریخ پر فراز و نشیب ایران همواره نام مردانی را در دل خود ثبت کرده که فارغ از هر چیز جانشان را در دست گرفته و برای این آب و خاک کهن خون داده اند؛ مردانی که غیرتشان بی مثال و شجاعتشان بی مانند است. یکی از این مردان رییسعلی دلواری است که جان خود را در مبارزه با بیگانگانی همچون استعمارگران انگلیسی که چشم طمع به این آب و خاک داشتند، فدا کرد تا ایران همواره سربلند بماند. به همین دلیل سالروز شهادتش در تقویم به نام  «روز ملی مبارزه با استعمار انگلیس» نامگذاری شده است.

تثبیت موقعیت استعماری کمپانی هند شرقی

سیاست استعماری انگلیس در هند و آسیای جنوبی چنان اقتضاء می کرد که با کشورهای مجاور هندوستان به ویژه ایران که از لحاظ موقعیت جغرافیایی و دست داشتن به معابر هندوستان و قدرتی که در خاورمیانه داشت و همچنین بیش از دیگر کشورها مورد توجه انگلیس بود، روابط دوستی برقرار کند و از طریق روابط دوستانه مقاصد استعماری خود را پیش ببرد. در همین زمان بود که به علت فتوحات ناپلئون، اعتبار انگلیس دچار خطر شد و همین امر سبب شد که مدیران کمپانی هند شرقی درصدد برآیند تا موقعیت استعماری خود را با توجه به ضعف سلاطین قاجار و بی خبری دستگاه حکومتی هر چه بیشتر تثبیت کنند. به همین دلیل بود که سر جان ملکم از طرف فرمانفرمای هندوستان و پادشاه انگلیس به سفارت ایران آمد. وی در اوایل ربیع الثانی ۱۲۱۵ هجری به بندر بوشهر رسید. ملکم در این ماموریت موفق شد که قراردادی را با فتحعلی شاه به امضاء برساند که بر اساس آن بازرگانان انگلیس و هندی حق داشتند در خلیج فارس بدون پرداخت مالیات به کسب و تجارت بپردازند و کالاهای انگلیس مانند فولاد، آهن، سرب و امثال آنها را بدون پرداخت عوارض گمرکی وارد ایران کنند. در این دوره ملکم سه بار به ایران آمد که نتیجه انعقاد چنین امتیازاتی گسترش نفوذ استعماری انگلیس در ایران به ویژه جنوب بود.

مساله هرات و مقابله مردم جنوب با استعمار نگلیس

در نهم محرم ۱۲۳۳ هجری دولت انگلیس به بهانه محاصره هرات توسط محمد شاه قاجار وارد آب های سواحل بوشهر شد و شهر به تصرف نیروهای انگلیسی درآمد. لردپالمرستون به شاه ایران پیام داد که هر گونه تجاوز به هرات از نظر انگلیس به منزله عملیات خصمانه علیه کشور مزبور تلقی خواهد شد محمد شاه به ناچار به محاصره هرات پایان داد. اما مردم جنوب در مقابله با توسعه طلبی نیروهای انگلیسی واکنش نشان دادند. به این صورت که هنگامی که توماس میتلند خواست در کنار ساحل وارد بوشهر شود یک سرباز ایرانی به طرف او نشانه رفت و خواست که از ورود او به سکو جلوگیری کند. در همین حال انگلیسی دیگری جلو رفته و محکم به تفنگ فیتیله ای سرباز مشت کوبید همین امر سبب شد که مردمی که آنجا جمع شده بودند، خشمگین شده و با تکه های چوب و پاره سنگ، به انگلیس ها حمله کنند و تنها اقدام ملوانان قایق حامل فرمانده ناو بود که سبب شد اهالی بوشهر عقب نشینی کنند اما درگیری که بین آنها پیش آمد و به کشته شدن یک سرباز ایرانی و زخمی شدن چند تن دیگر منجر شد.

در همین زمان بود که شیخ حسن مجتهد بوشهر علیه متجاوزان حکم جهاد صادر کرد و مردم آنجا با رهبری باقر خان تنگستانی به سربازان انگلیسی مستقر در دفتر نمایندگی انگلیس حمله بردند که توانستند نیروهای انگلیسی را از شهر بیرون کرده و بار دیگر بوشهر به تصرف مردم درآمد. از آن تاریخ تا ۱۸۴۱ میلادی کنسولگری انگلیس در بوشهر به حالت تعطیل درآمد. این اتفاق نشان دهنده این بود که هرچند دولت مرکزی به دلیل ضعف، توانایی مبارزه با نیروهای خارجی را نداشت اما این مردم بودند که همواره مخالفت خود را نسبت به استعمار به هر طریق نشان می دادند.

تاخت و تاز به جنوب به بهانه هرات

بار دیگر که جنوب کشور به خصوص بوشهر عرصه تاخت و تاز سربازان انگلیسی درآمد در دوره ناصرالدین شاه بود که بار دیگر این امر به بهانه تسخیر هرات صورت گرفت که وقایع نگار خورموجی در ذکر این واقعه چنین آورده است: «در سنه ۱۲۷۳ به دستاویز امورات افغانستان که در حقیقت جزو رعیت قدیمه دولت ایرانند و به بهانه چند بادبان جهازات به مخاصمه و مجادله افراشتند. قریب پنجاه و چهار فروند جهاز که مشحون به ده دوازده فوج سواره و پیاده نظام و توپخانه و استعداد مالا کلام بود، غفلتاً بندر بوشهر را در ششدر مخاطره و محاصره انداختند».

پس از چند روز کشتی های جنگی و کشتی های سرباز بر انگلیسی لشکر دوم انگلیس را نیز به آب های بوشهر رساندند. این بار نیز مردم جنوب منتظر کمک از طرف حکومت مرکزی نشده و خود وارد میدان شدند و با نیروهای انگلیسی به نبرد پرداختند. در این زمان باقر خان تنگستانی و پسران خود و برادرزاده اش احمد شاه خان دوم بودند که شبانه وارد بوشهر شده و به کمک دریابیگی حاکم بنادر شتافتند.

با وجود کمک های مردم تنگستان و چاه کوتاه که داوطلبانه به نبرد با نیروهای بیگانه پرداختند و همچنین کمکی که از پایتخت رسیده بود به دلیل تفوق سربازان انگلیسی از لحاظ اسلحه بوشهر بار دیگر به تصرف آنها درآمد و افرادی که در مقابل نیروی انگلیسی مقاومت کردند، همان تنگستانی ها بودند که تفنگ های فیتیله ای داشتند و باقر خان تنگستانی و شیخ حسین چاه کوتاهی و مخصوصاً پسران باقر خان یعنی احمد خان و حسن خان در این جنگ رشادت بسیاری کردند و ۷۴۰ تن از سپاه انگلیس را هلاک کردند اما سرانجام تنگستانی ها شکست خوردند. باقر خان به نزد شجاع الملک می رود و احمد خان فرزند وی در جنگ کشته می شود.

نفوذ دولت استعماری انگلیس در ایران از این زمان به بعد چنان گسترش یافت که آنان موفق شدند تا امتیازات عدیده ای از جمله فروش دخانیات در ایران، امتیاز بانک شاهنشاهی و … را از دولت قاجاریه دریافت کنند و هر چه بیشتر بر این آب و خاک دست اندازی کنند.

مبارزه رییسعلی دلواری با استعمارگران

پس از اینکه کودتای ضد انقلابی لیاخوف روسی علیه مشروطه خواهان به استقرار دیکتاتوری محمدعلی شاه قاجار انجامید، کانون مقاومت علیه استبداد صغیر در بوشهر به وجود آمد و رییسعلی دلواری و همرزمان وی از تنگستان و دشتی در یک هجوم ناگهانی بوشهر را در دست گرفتند اما این اتفاق برای دولت انگلیسی ها گران آمد. به همین دلیل شروع به سرکوب عناصر انقلابی کردند اما رییسعلی فعالیت گسترده تری علیه منافع انگلیسی ها در جنوب ایران آغاز کرد. انگلیسی ها احمد خان دریا بیگی حاکم دست نشانده بوشهر را برای سرکوب رییسعلی تحریک کردند اما حملات او با مقاومت شجاعانه رییسعلی و یارانش دفع شد.

سرانجام در کشاکش جنگ جهانی اول انگلیسی‌ها در ۱۷ مرداد ۱۲۹۴ خورشیدی بوشهر را اشغال و در بیست و دوم همین ماه‌ با چندین ناو جنگی و صدها سرباز هندی و انگلیسی به منطقه تنگستان یورش بردند. رییسعلی که از قبل خبر حمله به دلوار را شنیده بود بلافاصله اقدام به خارج کردن زنان و کودکان از دلوار و پناه دادن آنان در کوه های اطراف کرد و خودش به همراه دیگر مبارزان تنگستانی و دشتی به قوای انگلیسی در بوشهر حمله کردند و به آنها شبیخون زدند که با هر شبیخون تلفات سنگین انسانی به این نیروها وارد آوردند. سرانجام در جریان یکی از این حملات رییسعلی در ۱۲ شهریور ۱۲۹۴ خورشیدی از پشت سر هدف گلوله یکی از همراهان خائنش قرار گرفت و به شهادت رسید.

محمود علیگو افزود: طبق آمار سال گذشته اورژانس‌ اجتماعی، بیشترین تماس‌های مرتبط با حوزه‌های خشونت شامل همسرآزاری و خشونت خانگی حاد به معنای درگیری و مشاجره زن و شوهر است و بعد از آنها کودک‌آزاری قرار دارد.

وی با بیان اینکه فقر اقتصادی و مشکلات روان از جمله دلایل همسرآزاری به شمار می‌رود، اضافه کرد: آموزش مهارت‌های زندگی قبل از ازدواج در کاهش همسرآزاری موثر است. از سوی دیگر خط اورژانس‌اجتماعی با شماره ۱۲۳ با هدف مداخله در بحران همسرآزاری به زوجین در معرض آسیب یا آسیب‌دیده کمک می‌کند.

رئیس اورژانس اجتماعی با بیان اینکه همچنین تصویب لایحه صیانت، کرامت و تأمین امنیت بانوان در برابر خشونت در مجلس می‌تواند میزان همسرآزاری را کاهش دهد، افزود: در همسرآزاری اغلب زنان مورد آزار قرار می‌گیرند و هرچند آزار مردان نیز گزارش شده اما این موارد بسیار کم است.

علیگو افزود: خدمات حمایتی ۱۲۳ این ظرفیت را دارد که کودک یا زن در معرض آسیب را از وضعیت خشونت خارج کند و اصولا هرگونه مداخله‌ای در کاهش خشونت، نقش بسزایی دارد.

رئیس اورژانس اجتماعی  یادآور شد: سال گذشته در مجموع ۳۸ درصد تماس با اورژانس اجتماعی در رابطه با خشونت خانگی گرفته شده بود.

وی از مردم خواست در صورت مشاهده موارد همسرآزاری، کودک آزاری، سالمندآزاری، معلول آزاری و حتی مواردی مانند اقدام به خودکشی جهت دریافت خدمات حمایتی با شماره ۱۲۳ تماس بگیرند.

بر اساس آمار منتشره مرکز آمار ایران، ۹۶ درصد از مجموع ۸۰ هزار و ۱۸۷ مورد معاینه مدعیان همسرآزاری جسمی پزشکی قانونی طی سال ۹۹ به زنان مدعی همسرآزاری جسمی معطوف می شود و سهم مردان در این بین چهار درصد است.

 اهدای خون اهدای زندگی است، اما اهدای خون دارای شرایطی است که بهترین و سالمترین و در عین حال خون سازگار به فرد نیازمند به خون تزریق شود. در تزریق خون به بدن یک بیمار باید اطمینان حاصل شود که به او صدمه ای وارد نمی شود، در عین حال سلامت اهدا کننده خون نیز به خطر نمی افتد، از این رو تمام مراکز اهدای خون برای خون دادن شرایطی را در نظر می گیرند که بعضی از این شرایط برای حفظ سلامت فرد اهدا کننده و برخی دیگر برای حفظ سلامت گیرنده خون است و همچنین معافیت از اهدای خون ممکن است موقت یا دائم باشد.

ابتلا به بیماری های زمینه ای مانند: بیماری های قلبی – عروقی، بیماری های شدید ریوی و آسم، سکته مغزی، دیابت وابسته به انسولین، سابقه ابتلا به  بیماری های عفونی مانند هپاتیت B، C، ایدز و تزریق مواد مخدر، به لحاظ حفظ سلامت فرد اهدا کننده یا گیرنده خون اجازه ندارد تا پایان عمر خون اهدا کند.

چرا حداقل وزن برای اهدای خون ۵۰ کیلوگرم است؟

سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: یکی از شرایط اهدای خون، داشتن حداقل ۵۰کیلو گرم وزن اهدا کننده است. بسیاری از داوطلبان نوع دوست اهدای خون به ویژه زنانی که وزنی پایین تر از ۵۰ کیلوگرم دارند همواره این پرسش را مطرح می کنند که چرا با وجود اینکه صحت و سلامت کافی دارند، اما تنها به دلیل وزن پایین و حتی قرارگیری در مرز ۵۰ کیلوگرم امکان اهدای خون ندارند.

بشیرحاجی بیگی افزود: در مراکز اهدای خون سازمان انتقال خون ایران معاینه داوطلب اهدای خون بر اساس استاندارد های بین المللی و ملی انجام می شود و داوطلب اهدای خون پس از انجام مراحل پذیرش به نزد پزشک بخش اهداکنندگان خون راهنمایی می شود و پزشک نبض، فشار خون، درجه حرارت و وزن داوطلب را بر اساس استاندارد های تعریف شده مورد سنجش قرار می دهد و تنها در صورتی به داوطلب اجازه اهدای خون می دهد که همه این شاخص ها در محدوده مجاز قرار داشته باشد.

سخنگوی سازمان انتقال خون گفت :یکی از این شاخص ها وزن است و بر اساس دستورالعمل های سازمان انتقال خون ایران وزن داوطلب اهدای خون نباید کمتر از ۵۰ کیلوگرم باشد. هر واحد خون کامل جمع آوری شده از اهداکننده خون در حدود ۴۵۰ میلی لیتر است و این میزان خون متناسب با حداقل وزن استاندارد تعریف شده است تا از خطرهای احتمالی ناشی از واکنش کاهش حجم خون متعاقب اهدای خون جلوگیری شود.

حاجی بیگی ادامه داد: فردی با وزن ۵۰ کیلوگرم تقریبا دارای سه هزار و ۷۵۰ میلی لیتر خون است و اهدای ۴۰۵ تا ۴۹۵ میلی لیتر معادل ۱۰ تا ۱۳ درصد حجم خون اهداکننده است. در برخی افراد علائم کاهش حجم خون برای مثال در سوانحی که افراد دچار خونریزی شدید می شوند با کاهش ۱۵ درصد مجموعه حجم خون یا بیشتر آشکار می شود و به همین دلیل وزن اهداکننده و میزان خون دریافت شده متناسب با یکدیگر تنظیم شده است و از طرفی هر کیسه خون حاوی حجم مشخصی از محلول های ضد انعقاد و نگهدارنده است که برای میزان استانداردی از خون اهدایی تعریف شده است از این رو دریافت میزان کمتر خون به جزء در موارد خاص امکان پذیر نیست.

حاجی بیگی تاکید کرد: سازمان انتقال خون ایران همواره از افرادی که به دلیل وزن پایین امکان اهدای خون ندارند درخواست دارد تا در محافل مختلف با نشر اطلاعات صحیح دیگران را ترغیب به انجام این عمل انسان دوستانه کنند و در راه کمک به بیماران نیازمند نقش آفرینی کنند.

شرایط اهدای خون

حداقل سن ۱۸ سال تمام و حداکثر ۶۰ سال (اهداکنندگان مستمر(با سابقه حداقل دو بار اهدای خون در سال) تا ۶۵)، حداقل وزن ۵۰ کیلوگرم، فواصل اهدا خون هر ۸ هفته یک بار مشروط به آنکه تعداد دفعات آن در طول یک سال برای آقایان از ۴ بار و برای خانم ها از ۳ بار تجاوز نکند از جمله شرایط اهدای خون است.

همچنین همراه داشتن اصل کارت شناسایی (شناسنامه، گواهینامه، گذرنامه و برای اهداکنندگان بار اول کارت ملی الزامی است).

درصورت وجود سابقه موارد زیر حتما پزشک انتقال خون را در جریان قرار دهید: آلرژی ها: تب یونجه و …، مصرف دارو، سابقه بیماری های قلبی و عروقی ـ ریوی ـ کلیوی ـ کبدی، سابقه تزریق خون و فرآورده های آن، سابقه غش ـ صرع ـ تشنج، سابقه اعتیاد به مواد مخدر تزریقی،   سابقه اعمال جراحی، سابقه رفتارهای پر خطر (تماس جنسی خارج از چارچوب خانواده)،   سابقه خالکوبی ـ حجامت ـ تاتو و  سابقه زردی یا یرقان در خود و خانواده.