وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
امروز خراسان جنوبی -گروه خبر
کارشناسان و مسئولین بهداشت نسبت به خطر شیوع بیماری های منتقله از ناقلین و بیماری های مشترک انسان و حیوان در جامعه در صورت عدم رعایت راه های پیشگیری این بیماری ها خبر دادند. چهارشنبه مورخه ۲۵تیر ماه در نشست خبری با رسانه ها که با محوریت بیماری های منتقله از ناقلین و بیماری های مشترک بین انسان و حیوان برگزار شد، هشدارهایی در خصوص افزایش شیوع برخی از این بیماری ها و همچنین گزارش هایی از موفقیت در مهار برخی دیگر از این بیماری ها ارائه گردید.
بیماری‌های مشترک انسان و دام و بیماری های
منتقله از ناقلین چالش بزرگ سلامت عمومی؛
ضرورت افزایش آگاهی و همکاری بین بخشی
سودابه اسحاقی، متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری و فوکال پوینت بیماری های عفونی دانشگاه، در نشست مطبوعاتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند با تأکید بر اهمیت بیماری‌های زئونوز، خواستار تقویت اطلاع‌رسانی عمومی و همکاری همه‌جانبه بین مراکز خدمات جامع سلامت و ادارات دامپزشکی در سطح استان شد و از افزایش شیوع برخی بیماری‌ها در استان خبر داد.
وی در این نشست خبری مطبوعاتی بیماری‌های مشترک انسان و دام (بیماری‌های زئونوز) و بیماری های منتقله از ناقلین با محوریت تب دنگ به اهمیت بالای این بیماری‌ها و چالش‌های پیش‌رو در کنترل آنها پرداخت. اسحاقی با اشاره به روند رو به افزایش بیماری‌های زئونوز در سطح استان و جهان، گفت: این بیماری‌ها به دلیل تنوع عوامل بیماری‌زا از جمله ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها و ناقلینی مانند پشه‌ها، کک‌ها و حیوانات مختلف، کنترل و پیشگیری دشواری دارند و نیازمند همکاری گسترده و هم‌افزایی میان بخش‌های مختلف بهداشتی و دامپزشکی است. وی ادامه داد: یکی از مشکلات اصلی، عدم اطلاع کافی عموم جامعه درباره راه‌های انتقال و روش‌های پیشگیری است که باعث می‌شود بیماری‌هایی مانند تب مالت، سالک، هاری و کریمه کنگو همچنان در کشور ما وجود داشته و حتی روند برخی از آنها افزایشی باشد. او همچنین به بیماری‌های منتقله از طریق ناقلین اشاره کرد و گفت: بیماری‌های منتقله توسط پشه‌های آئدس مانند تب دنگی، چیکونگونیا و زیکا، تهدیدی جدی برای سلامت عمومی به شمار می‌روند؛ به‌ویژه که هنوز واکسن یا درمان قطعی برای آنها وجود ندارد.
فوکال پوینت بیماری های عفونی دانشگاه افزود: طی سال گذشته در کشور موارد قابل توجهی از تب دنگی گزارش شده است، به طوری که در سال ۱۴۰۳، بیش از ۱۳۰۰ مورد تب دنگ ثبت شده و این بیماری عمدتاً به‌صورت انتقال محلی شیوع یافته است. دکتر اسحاقی بر اهمیت افزایش آگاهی مردم و آموزش‌های عمومی تأکید کرد و گفت: رسانه‌ها نقش بی‌بدیلی در ارتقای سواد سلامت و اطلاع‌رسانی در این حوزه دارند و می‌توانند با همکاری سازمان‌های بهداشتی، گام‌های مؤثری در پیشگیری از بیماری‌های زئونوز و منتقله از ناقلین بردارند. وی در پایان با اشاره به اقدامات انجام شده در استان افزود: تشخیص به موقع، واکسیناسیون دام‌ها، کنترل حیوانات ولگرد و مشارکت فعال همه دستگاه‌ها، به ویژه دانشگاه علوم پزشکی و اداره کل دامپزشکی، در کنترل بیماری‌ها بسیار مؤثر بوده و باید همچنان تداوم یابد.
پشه آئدس؛ ناقل خاموش سه بیماری خطرناک در ایران
دکتر شایسته معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند نیز با اشاره به شعار سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۱۴ با مضمون «موجودات کوچک، تهدیدهای بزرگ» افزود: دو گونه مهاجم پشه آئدس، شامل آئدس آلبوپیکتوس و آئدس ایجیپتای، قادر به انتقال سه بیماری خطرناک «تب دنگی»، «زیکا» و «چیکونگونیا» هستند که هیچ‌کدام واکسن یا درمان قطعی ندارند. وی گفت: پشه آئدس مهاجم می‌تواند تا ۴۰۰ روز در شرایط خشک زنده بماند و تنها با یک قطره آب، نظیر آب جمع‌شده در لاستیک خودرو یا شکاف ساقه گیاهان، برای تخم‌گذاری استفاده کند و زادآوری کند؛ تهدیدی که اگر جدی گرفته نشود، به بحرانی ملی تبدیل خواهد شد. وی با بیان اینکه بیماری‌های منتقله از ناقلین ۱۷ درصد از بیماری‌های عفونی جهان را شامل می‌شوند، گفت: حدود ۵۰ درصد جمعیت جهان در معرض خطر بیماری‌هایی هستند که از طریق ناقلین مانند پشه‌ها منتقل می‌شوند. تاکنون بیش از ۱۶۰ بیماری منتقله از ناقلین شناسایی شده که شیوع آنها در حال افزایش است. وی با بیان اینکه در سال ۱۴۰۳، ۳۱۲۶ مورد تب دنگی در کشور شناسایی شده، ادامه داد: بر اساس آخرین آمار تا ۷ تیرماه ۱۴۰۴، تعداد ۲۵۹ مورد تب دنگی در کشور ثبت شده که ۲۴۹ مورد آن انتقال محلی بوده‌اند، به این معنا که بیماری در همان منطقه بین افراد منتقل شده است و وارداتی نبوده است. وی همچنین درباره پشه آئدس افزود: رفتار خون‌خواری این پشه نیز به گونه‌ای است که از افراد مختلف در طول روز خون‌خواری می‌کند و این عامل باعث گسترش سریع بیماری می‌شود. او در ادامه از مقاومت بالای این پشه نسبت به حشره‌کش‌ها و چالش‌های موجود در کنترل آن سخن گفت و تصریح کرد: هزینه مبارزه با این پشه هشت برابر بیشتر از هزینه برنامه کنترل مالاریاست، که خود نشان‌دهنده اهمیت بالای این مسئله در حوزه سلامت عمومی است. شایسته با اشاره به مخاطرات اقتصادی، اجتماعی و حتی امنیتی ناشی از این بیماری‌ها گفت: بیماری‌های منتقله از ناقلین می‌توانند بر منابع اقتصادی کشورها اثرگذار باشند و در شرایط بحرانی حتی منجر به مهاجرت‌های اجباری و تنش‌های بین‌المللی شوند. وی در بخش دیگری از سخنانش ضمن اشاره به کشورهای منطقه که درگیر بیماری‌هایی نظیر تب دنگی هستند، از کشورهایی مانند عربستان، عمان، امارات و پاکستان به‌عنوان کانون‌های مهم شیوع بیماری یاد کرد و افزود: هرگونه غفلت در این حوزه می‌تواند سلامت عمومی را در معرض تهدید قرار دهد. در این نشست، دکتر شایسته از همکاری دانشگاه علوم پزشکی، اداره دامپزشکی، متخصصان بیماری‌های عفونی و حشره‌شناسان در برنامه‌های کنترل بیماری‌های مشترک خبر داد و تأکید کرد: برنامه‌های جامع پایش، آموزش، سم‌پاشی اصولی، مدیریت پسماند و ارتقای آگاهی عمومی از مهم‌ترین راهکارهای مقابله با این تهدید رو به گسترش است.
دکتر احمدی مدیرکل دامپزشکی استان نیز در این نشست با اشاره به آمار واکسیناسیون و پایش‌های انجام‌شده، از کاهش چشمگیر موارد ابتلا به بیماری‌های دامی در چند سال اخیر خبر داد و بر تداوم اقدامات پیشگیرانه تأکید کرد. احمدی همچنین به اجرای بیش از ۳ میلیون نوبت واکسیناسیون در سال ۱۴۰۳ اشاره کرد که در مقایسه با سال‌های قبل رشد قابل توجهی داشته است. وی درباره بیماری آنفلوآنزای فوق‌حاد پرندگان نیز خاطرنشان کرد که از سال ۱۳۹۹ تاکنون هیچ موردی از این بیماری در استان گزارش نشده است. وی این موفقیت را حاصل «رصد منظم، اقدامات آموزشی و همراهی دامداران» دانست. در بخش طیور صنعتی، پایش‌ها و آزمایش‌های منظم در بیش از ۱۰۰ واحد انجام شده و در هیچ‌یک از آنها مورد مثبتی مشاهده نشده است. از جمله اقدامات انجام‌شده، ردیابی و پایش فعال در ۷۱ روستا و بیش از ۹۰۰ مورد نمونه‌گیری بوده که همه نتایج منفی بوده‌اند. احمدی ادامه داد: از مجموع ۱۴۶۷ نمونه گوساله مورد بررسی، هیچ مورد مثبتی در سال جاری گزارش نشده است. همچنین موارد مثبت در بین گوسفندان از ۲۲۵ مورد در سال ۱۴۰۲ به ۱۲۳ مورد در سال جاری کاهش یافته است. وی افزود: در زمینه شتر نیز در بیش از ۳ هزار نمونه، موردی از بیماری مشاهده نشده است. طبق این گزارش، دامپزشکی استان بیش از ۳میلیون نوبت واکسیناسیون دام را فقط در سال ۱۴۰۳ انجام داده که در مقایسه با سال‌های قبل رشد چشمگیری داشته است.
موفقیت در مهار آنفلوآنزای فوق‌حاد پرندگان
وی گفت: یکی از موفقیت‌های قابل‌توجه، عدم گزارش بیماری آنفلوآنزای فوق‌حاد پرندگان از سال ۱۳۹۹ تاکنون بوده است. بنا بر اعلام مسئولان، در بیش از ۱۰۰ واحد صنعتی و ۷۱ روستای پایش‌شده، هیچ مورد مثبتی از این بیماری مشاهده نشده است. وی در ادامه خواستار حمایت بیشتر از دامداران، به‌ویژه در زمینه بیمه و جبران خسارات احتمالی شد و از نهادهای مرتبط خواست برای حفظ پایداری وضعیت بهداشتی استان، همکاری‌های لازم را ادامه دهند. در پایان مسئولان هر دو حوزه با تأکید بر نقش مهم آموزش عمومی، رسانه‌ها و همکاری بین‌بخشی، بر ادامه روند مقابله با تهدیدهای بیولوژیکی و حمایت از دامداران برای حفظ پایداری بهداشت استان تأکید کردند.
