یادداشت امروز/ ستاره هایی که به تجردگرایی دامن می زنند!

امروز خراسان جنوبی – مریم کمالی‌نزاد
یکی از مسائل بسیار مهم در حوزه‌ علوم انسانی و اجتماعی، تجردگرایی و بالارفتن سن ازدواج است. این مسئله در کشور ما که هنوز ازدواج و تشکیل خانواده به عنوان یک اصل ممدوح مورد توجه عرف و شرع است، اهمیت بیشتری دارد. البته تجردگرایی و امتناع از تشکیل خانواده و در پی آن زوال تولید مثل و رشد فساد، چیزی نیست که تنها جامعه‌ ما آن را دیده و نگرانش باشد.
در هر صورت عوامل بسیاری هستند که به تجردگرایی دامن می‌زنند، عللی که مستقیما در این امر دخیل‌اند مانند مشکلات اقتصادی و عواملی که به شکل غیرمستقیم این مسئله را تحت تأثیر قرار می‌دهند مانند تأثیر رسانه و ستاره‌ها (سلبریتی‌ها) بر آن.
سلبریتی کیست؟ : کلمه‌ سلبریتی «celebrity» با ترجمه‌ ستاره یا شهره، از «celebration» به معنای جشن، گرفته شده است. اما ربط ستاره با جشن چیست؟ «celebration» گذشته‌ای کهن دارد. از آن زمان که بر روی دیواره‌ غارها نقاشی‌هایی حک می‌کردند این واژه متولد شده. نقاشی‌های غاری، گاه تصاویری از جشن را به نمایش می‌گذاشتند که برای تولد نوزاد، ریاست قبیله و … برپا می‌شده است. در این تصاویر عموم مردم قبیله شرکت دارند، اما توجه همه به یک نفر است و درست به همین دلیل واژه‌ «celebrity» خلق می‌شود. «celebrity» همان کسی است که توجه همگان به سمت او معطوف شده است.
ستاره شدن: ستاره یا سلبریتی شدن، مستلزم جلب نگاه و توجه عمومی است. این روزها رسانه‌ها کمک شایان توجهی به این نگاه و توجه می‌کنند. در واقع صنعت ستاره‌سازی در جهان معاصر، مدیون رسانه است. این رسانه‌ها هستند که با شگردها و تبلیغات، شهرتی را به فردی نسبت می‌دهند و توجه همگانی را به سمت او جلب می‌کنند و یا توجهات را از کسی می‌گیرند و او را نرم نرم، حذف کرده و کنار می‌زنند.
تجسم آرزوها: به نظر می‌رسد اثرگذارترین وجهی که باعث محبوبیت و مورد توجه قرار گرفتن یک فرد می‌شود، «جادویی» است که به مردم عادی عرضه می‌کند. سلبریتی، تجسم آرزوها و رویاهای تحقق نیافته‌ است. مجموعه‌ای از شهرت، زیبایی، ثروت و… که یک شبه و یک‌جا به فردی تقدیم شده و زندگی را از این رو به آن رو کرده است.
رسانه و توهم صمیمیت: رسانه و ارتباط نزدیک‌تری که بین مردم و ستاره‌ها ایجاد کرده است، نوعی توهم صمیمیت به وجود آورده و جامعه را بیشتر درگیر با زندگی شخصی و خصوصی آنها می‌کند. درست است که ستاره‌ها و آدم معروف‌ها در تمام طول تاریخ مورد توجه بوده‌اند اما این حجم از توجه و پیگیری، مربوط و خاص زمان ماست.
زندگی خودم است: بسیاری از این ستاره‌ها معتقدند که آنها ادعای الگو بودن را ندارند و تنها فرق‌شان با آدم‌های دیگر این است که حرفه‌ و شغل‌شان مورد توجه‌تر از دیگران است و این حق آنهاست که درباره زندگی شخصی‌شان هر طور که می‌خواهند تصمیم بگیرند. اما آنها چه بخواهند و چه نخواهند در نقش الگو قرار می‌گیرند و نسبت به جامعه خود رسالتی به دوش دارند.
بخاطر حرفه‌ام: مصاحبه‌های زیادی از ستاره‌های ایرانی وجود دارد که از آنها پرسیده‌اند چرا تا به حال ازدواج نکرده، یا اینکه آیا به ازدواج فکر می‌کند یا نه! اغلب آنها  یا ازدواج را مانع پیشرفت حرفه‌ای‌شان می‌دانند، یا اعلام می‌کنند که فعلا به آن فکر نمی‌کنند و به موقع خودش به سراغ‌شان می‌آید و یا اظهار می‌کنند که باید زیرساخت‌های ازدواج را تأمین کنند و سپس به این سمت قدم بردارند. هر دلیل را که بررسی کنید اثری منفی بر جامعه دارد.
در واقع آنها موفقیت حرفه‌ای را با تجرد گره می‌زنند. دسته دوم، ازدواج را مسئله‌ای باری به هر جهت اعلام می‌کنند که نیازی نیست به آن فکر کرد یا برایش وقت گذاشت و حتی به دنبالش رفت و به آن وقعی نهاد، بلکه می‌گویند بنشینید و نگاه کنید، لازم نیست کاری انجام دهید، بالاخره یک روز اگر پیش آمد و به سراغتان آمد ازدواج هم خواهید کرد. دسته‌ سوم اثر منفی‌تری بر جامعه‌ جوانان مجرد دارند و آن هم این است که زیرساخت‌های ازدواج را باید آماده کنند. جوان دانشجو، کارمند، کارگر با تجربه و سابقه‌ کاری نه‌چندان طولانی و جدی، وضعیت مالی متوسط و در سن و سال ازدواج با خودش می‌گوید: «وقتی فردی با این همه شهرت و ثروت، زیبایی و توجه و اقبال همگانی، به فکر تأمین زیرساخت‌های ازدواج و سپس ازدواج است، پس من چه بگویم؟ وقتی او می‌گوید فعلا امکاناتش را ندارد، من چطور خودم را به دام بیندازم؟»