وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
رونقی که در گرو تحرک جدی در بازارهای کار، کالا، پول و سرمایه است آن هم در شرایطی که فشارهای همه جانبه حتی در دوره پسابرجام هم دست از اقتصاد ایران نکشیده است و هر روز سنگ جدید پیش پای فعالان اقتصادی ایران قرار می دهد.
رونق تولید ملی تنها یکی از دستاوردهای رویکرد اقتصاد مقاومتی است، رویکردی که اگر به گفتمان ملی تبدیل شود هر ایرانی مصرف کالای ایرانی را یک وظیفه ملی بداند در کنار آن تولید کننده نیز ارتقای کیفیت را برخود فرض می داند و از درآمیخته شدن این دو تولید با کیفیت رونق می گیرد و شرایط برای توسعه بازارهای صادراتی فراهم خواهد شد.
همجواری ایران با بازاری ۳۰۰ میلیونی منطقه فرصت خوبی است و بخش عمده ای از ظرفیت خالی صنایع ایرانی می تواند تامین کننده نیاز این بازار عظیم باشد فقط اگر حلقه های جدامانده اقتصاد ملی به هم پیوند بخورد.
حلقه هایی که همه ساله در قالب شعارهای سال طی دو دهه گذشته از سوی مقام معظم رهبری برآن تاکید شده است ؛ واژه ای همچون نوآوری و شکوفایی،اصلاح الگوی مصرف،همت مضاعف و کار مضاعف، جهاد اقتصادی، حمایت از تولید ملی، کار و سرمایه ایرانی، و خلق حماسه اقتصادی و حماسه سیاسی و …
می توان شعار سال ۹۵ یعنی “اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل “را حلقه اتصال این سیاست های راهبردی دانست حلقه هایی که هدف نهایی ان مقاوم سازی اقتصاد بزرگ ایران در برابر تکانه های خارجی است.
اقتصاد ایران انقلابی و آرمانگرا ،که با الگوهای نظام سرمایه داری همخوانی ندارد و به همین دلیل ، نظام قدرت و ثروت بین الملل به شدت از الگوی اقتصاد مقاومتی هراسان شده است، نظام سلطه امروز تلاش می کند تا جمهوری اسلامی ایران را بر سر دور راهی پذیرش سلطه امریکا یا فشار و تحریم را ادامه دهند دوراهی که مقام معظم رهبری بران خط بطلان کشیدن و دوراهی تحمل مشکلات تحریم یا ایستادگی از طریق اقتصاد مقاومتی را مطرح کردند .
مقام معظم رهبری در سخنرانی نوروز ۹۵ در حرم رضوی راهکارهای عملیاتی شدن اهداف سیاستهای اقتصاد مقاومتی در ده محور تقسیم بندی کردند.
تاکید بر الویت بندی فعالیتها و زنجیره اقتصاد در بخشهای مختلف ،احیای تولید داخلی، توجه به ظرفیتهای تولید داخلی در واردات، مدیریت منابع ارزی کشور با هدف کنترل واردات، حرکت به سوی اقتصاد دانش بنیان، ارتقای بهره وری از انرژی و منابع تولید، تاکید بر توجه به انتقال فن اوری در قراردادهای خارجی، مقابله جدی با فساد، به ظرفیت کامل رساندن تولید واحدهای موجودی که زیر ظرفیت فعالیت می کنند و نگاه ویژه به صنایع کوچک ده رویکرد اصلی برای تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی است.
ذخایر نفت و گاز ایران به تنهایی برای توسعه تولید ثروت کافی است اگر به جای چندین محصول نیمه خام ، حدود ۲۰۰۰ محصول نوین تولید کنیم.
تنوع اقلیمی و ظرفیت های نهفته در بخش کشاورزی از دیگر مزیت های اقتصاد ایران است به گونه ای که این بخش در عین عوامل محدود کننده اب و خاک در صورت بهره گیری از تولید دانش بنیان و استفاده بهینه از منابع قادر است در عین تامین امنیت غذایی کشور به بازارهای صادراتی کشورهای منطقه نیز دست یابد و این تجربه در رکوردهای تولیدی و همیچین کیفیت محصولات تولید کنندگان برتر بخش کشاورزی به عینه مشاهده می شود.سازمان فائو هم اعلام کرده است مزیت کشاورزی ایران برای تامین نیازهای منطقه به ویژه خلیج فارس کافی است.
بخش کشاورزی در پنج برنامه گذشته همواره محور توسعه بوده و هست و این بخش می توانددر کنار ایجاد اشتغال ارزان و حفظ جمعیت در قطب های تولید کشور زمینه ساز توسعه صنعت نیز باشد از صنایع تبدیلی و تکمیلی صنعت غذا گرفته تا صنعت پرمزیت نساجی که این روزها در کشور ما حال و روز خوشی ندارد.
ایران بهشت صنایع معدنی است .شناسایی بیش از ۶۸ ماده معدنی در ایران زمینه بسیار مستعدی برای توسعه این بخش فراهم کرده است.
اما در حال حاضر بخش معدن با وجود مزیت های بسیار فقط یک درصد تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده است که این سهم در فراورده های معدنی به ۵درصد می رسد.
ارزش ذخایر معدنی ایران براساس برآوردهای اولیه ۷۰۰ میلیارد دلار است که با اکتشافات جدید این رقم تا هزار و ۴۰۰ دلار تخمین زده می شود. هم اکنون ایران با داشتن ۲۷ میلیارد تن ذخایر کشف شده و ۵۷ میلیارد تن ذخایر بالقوه در میان ۱۵ قدرت معدنی جهان قرار دارد.
فعالان بخش معدن براین باورند که در شرایط کنونی برای نقش آفرینی بخش معدن در توسعه ملی چاره ای جز لغو انحصارات دولتی در معادن و تقویت بخش خصوصی در این بخش نداریم و
باید از دخالت نهادهای غیرمرتبط در معدن و صنایع معدنی جلوگیری شود و زمینه را برای ورود فناوری های نوین با هدف تکمیل زنجیره های تولید و توقف خام فروشی فراهم کرد.
یکی از مهم ترین اولویت های بخش معدن برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی اصلاح قوانین و مقررات مرتبط با این بخش است به گونه ای که زمینه برای جذب سرمایه گذاری های جدید فراهم شود.
ظرفیت های مشابه در زیربخش های مختلف اقتصاد ایران کم نیست از صنعت نفت گرفته تا صنایع نساجی، از دامپروری تا مرغداری، از پروش ماهی گرفته تا صنعت قطعه سازی کشور ؛ همه و همه نیازمند عزم جدی است تا ظرفیت های بالقوه انها فعال شود به شرط انکه شبکه های عنکبوتی واردات اجازه بروز ظهور به تولید داخل بدهد ، قوانین و مقررات گمرکی و صادرات و واردات در جهت حمایت از تولید داخلی بازنگری شود ، شرایط برای تسهیل در روند تولید و مشارکت و همدلی سیستم بانکی با بخش تولید و فاصله گرفتن از بخش غیر مولد اقتصاد فراهم شود و در نهایت بازار سرمایه به سوی تامین و تجهیز سرمایه برای بنگاه های اقتصادی حرکت کند.
در کنار همه این اقدامات فرهنگ سازی برای اصلاح الگوی مصرف و پرهیز از تجمل گرایی ضرورتی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
الگوی مصرف ایرانیان امروز بسیار بیش از استانداردهای جهانی است به طور مثال تنها در بخش انرژی شدت مصرف انرژی در ایران ۱۷ برابر کشوری مثل ژاپن، ۵٫۸ برابر اروپا، ۱٫۲ برابر چین و ۸٫۲ برابر کشورهای آسیای شرقی است. همچنین در بخش مصرف اب در کشور ما ۷۰ درصد بیشتر از الگوی جهانی آب مصرف است و از نظر مصرف برق، ایران نوزدهمین کشور پرمصرف برق در دنیا محسوب می شود.
اما در این بین اصلی ترین رکن اقتصاد مقاومتی در ایران سرمایه مردمی است و تقویت قدرت اقتصادی مردم و حضور و مشارکت جدی آنها در صحنه های اقتصادی باید در اولویت برنامه ریزی ها قرار گیرد.
اینها حلقه هایی است که امسال یعنی در سال “اقدام وعمل “باید به هم متصل شود و مسئولان در مقاطع مشخص زمانی گزارش عملکرد به مردم بدهند.