وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
دانشمندان چینی موفق به ساخت سبک‌ترین دستگاه کنترل مغز حشرات در جهان شده‌اند؛ ابزاری که می‌تواند زنبورها را به جاسوسان نامرئی تبدیل کند. این فناوری پیشرفته با اتصال مستقیم به مغز حشره، مسیر پرواز و رفتار آن را کنترل کرده و کاربردهایی در شناسایی، عملیات اطلاعاتی و حتی ردیابی قاچاقچیان دارد.
تیمی از محققان مؤسسه فناوری پکن به سرپرستی پروفسور «ژائو جی‌لیانگ» موفق به توسعه پیشرفته‌ترین و سبک‌ترین سیستم کنترل مغز حشرات شده‌اند. این سیستم با وزنی معادل تنها ۷۴ میلی‌گرم — حتی سبک‌تر از کیسه شهدی که یک زنبور عسل حمل می‌کند — رکورد جدیدی در فناوری‌های سایبورگ به ثبت رسانده است.این دستگاه ظریف و انعطاف‌پذیر به پشت زنبور متصل شده و با استفاده از سه سوزن بسیار نازک، به مغز آن نفوذ کرده و پالس‌های الکترونیکی ارسال می‌کند. زنبور می‌تواند در مسیرهای از پیش‌تعیین‌شده پرواز کند. طبق آزمایش‌های انجام‌شده، این زنبورها در ۹۰ درصد موارد از فرمان‌ها پیروی کرده‌اند.پیش‌تر سبک‌ترین کنترل‌کننده سایبورگ توسط محققان سنگاپوری ساخته شده بود، اما وزن بالای آن باعث خستگی سریع سوسک‌ها و کاهش کارایی آن می‌شد. اما حالا با ورود این فناوری سبک‌وزن، راه برای استفاده عملیاتی از «زنبورهای سایبورگ» هموارتر شده است.تیم تحقیقاتی چینی با الگوبرداری از عملکرد طبیعی قارچ انگلی کوردیسپس — که کنترل بدن حشرات را به دست می‌گیرد — موفق به طراحی مداری شده‌اند که روی فیلمی پلیمری به نازکی بال حشرات چاپ می‌شود. این مدار، تراشه‌های رایانه‌ای کوچکی را در خود جای داده و امکان تعامل مستقیم با مغز حشرات را فراهم می‌کند.هدف نهایی این پروژه، بهره‌گیری از این موجودات برای عملیات شناسایی، امداد و نجات، و حتی مأموریت‌های حساس نظامی و امنیتی است. زنبورهای سایبورگ با بهره‌گیری از قابلیت‌های طبیعی خود از جمله استتار بالا، انعطاف‌پذیری و دوام عملیاتی، می‌توانند نقش حیاتی در مأموریت‌هایی نظیر جست‌وجوی بازماندگان پس از زلزله یا شناسایی مخفیانه در مناطق درگیری ایفا کنند.
با وجود این پیشرفت چشمگیر، همچنان چالش‌هایی در مسیر توسعه کامل این فناوری وجود دارد. از جمله این‌که زنبورها هنوز برای دریافت انرژی به منبع تغذیه سیمی نیاز دارند و حشرات دیگر مانند سوسک‌ها پس از دریافت چند پالس، دچار خستگی می‌شوند. باتری‌های فعلی نیز هنوز آن‌قدر سبک نیستند که بدون آسیب به عملکرد طبیعی حشره، به کار گرفته شوند.در بخشی از مقاله منتشرشده در نشریه «مهندسی مکانیک چین» در تاریخ ۱۱ ژوئن آمده است:«ربات‌های مبتنی بر حشرات، قابلیت تحرک، استتار و سازگاری زیستی میزبان‌های طبیعی خود را به ارث می‌برند؛ ویژگی‌هایی که آن‌ها را برای شناسایی مخفیانه در نبردهای شهری، مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر، و همچنین عملیات امداد و نجات، به گزینه‌هایی ارزشمند تبدیل می‌کند.»هرچند این فناوری می‌تواند به‌طور گسترده در خدمت بشر باشد، اما نگرانی‌هایی نیز درباره سوءاستفاده از آن برای اهداف نظارتی یا جاسوسی مطرح شده است؛ به‌ویژه در شرایطی که حشرات کوچک و به‌ظاهر بی‌ضرر می‌توانند به ابزارهای پیچیده جمع‌آوری اطلاعات تبدیل شوند.با این حال، دانشمندان امیدوارند با ادامه توسعه این فناوری، در آینده‌ای نه‌چندان دور شاهد به‌کارگیری حشرات سایبورگ در مأموریت‌هایی باشیم که حضور انسان در آن‌ها ممکن یا ایمن نیست.
