وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های دولت، تامین زیرساخت‌های جمعیت روستایی به ویژه تامین آب شرب و بهداشتی روستاییان کشور است. این موضوع به لحاظ اهمیت، جایگاهی بی‌بدیل در حفظ سلامت، کارآمدی ساکنان مناطق روستایی، عدم مهاجرت و توسعه پایدار بخش روستایی کشور داشته و خواهد داشت. با اینکه این روزها برنامه ششم توسعه در حال انجام است اما طی برنامه‌های پنج ساله توسعه کشور، به‌خصوص برنامه پنجم (ماده ۱۹۴)، توسعه پایدار روستاها به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین اهداف دولت مورد توجه بوده است.عدم تکافوی تعرفه‌های آب که در مناطق روستایی به شکل حادتری حتی جوابگوی هزینه‌های بهره‌برداری و نگهداری تاسیسات آبرسانی نیز نیست و وقوع خشکسالی‌های مستمر که در عمل منابع آبی کشور را دچار بحران‌های اساسی کرده است، مشکلات بسیاری را در تامین آب پایدار روستاهای کشور ایجاد کرده است. عدم توجه جدی به این موارد، افزایش فزآینده معضلات مربوط به بخش روستایی کشور را برای سالیان پیش‌رو، محتمل می‌کند. از سوی دیگر توجه به اهداف برنامه‌ای کشور نیز گوشزد مجددی بر این مهم است به نحوی که مقرر بود طی برنامه پنجم توسعه درصـــد بهره‌مندی جمعیتی روستایی کشور از آب شرب و بهداشت، از ۷۵ درصد به ۹۲ درصد ارتقا یابد که به‌‌رغم تمامی تلاش‌های صورت گرفته، در حال حاضر این شاخص با رشد قابل قبولی روبه‌رو نمی‌باشد.
دلایل تاخیر
البته کارشناسان آب و فاضلاب کشور دلایل زیادی برای این مهم عنوان کردند و معتقدند که طی سال های اخیر شرایط بسیار مطلوب شده است.
مهندس رقیمی تعدد، پراکندگی و ویژگی‌های پروژه‌های آبرسانی روستایی ، عدم تامین منابع مالی مورد نیاز متناسب با نیازهای توسعه‌ای و سرمایه‌گذاری لازم در سال های قبل از ۹۴ به نحوی که منابع مالی تامین شده برای این بخش، با احتساب تمامی ظرفیت‌های اعتباری فراهم شده، به زحمت تکافوی حفظ وضعیت فعلی تاسیسات آبرسانی روستایی را داشته است، مشکلات حقوقی و ساختاری شرکت‌های آب و فاضلاب روستایی کشور پس از قرارگیری در فهرست شرکت‌های مشمول واگذاری، عدم تکــــافوی تعرفه آب‌بهای مصرفی که حتی جبران کننده هزینه‌های بهــــره‌برداری از تاسیسات تامین آب نیز نمی‌باشد بخشی از مشکلات پیش رو در اجرای این ماده به شمار می آید.
وی افزود : وقوع خشکسالی‌های ادامه‌دار و ایجاد مشکلات اساسی در افت کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی کشور با توجه به آنکه تامین آب روستاها عمدتا از این منابع صورت می‌پذیرد و اینکه روند آبرسانی سیار به روستاها طی سالیان اخیر روندی رو به رشد و تصاعدی داشته و با بروز مشکلات در منابع آبی مورد استفاده برای روستاها تعداد بیشتری روستا نیازمند تامین آب از طریق تانکر می باشند، از مهمترین دلایل عدم تحقق این برنامه بوده است.
طرح های آبرسانی به روستاها
مدیرعامل آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی در گفت و گو با امروز خراسان جنوبی با اشاره به اینکه در حال حاضر طرح‌های مختلف آبرسانی روستایی در دست اجرا و پیگیری است تا با بیشترین میزان اثربخشی، مشکلات تامین آب شرب روستایی به بهترین نحو برطرف شود. گفت : طرح‌های تامین آب شرب روستایی در قالب مجتمع های آبرسانی روستایی، آبرسانی تک روستایی و آبرسانی سیار در دست اجرا می‌باشند. مهندس بسکابادی با اشاره به تعریف مجتمع‌های آبرسانی روستایی افزود: طرح‌های آبرسانی روستایی که از طریق آنها چند روستا تامین آب می‌شوند، در قالب بیش از ۱۶۰۰ مجتمع آبرسانی طی سالیان اخیر تعریف شده که از این تعداد، ۹۲۴ مجتمع آبرسانی دارای اولویت اجرا می‌باشند. مجتمع‌های دارای اولویت کشور در بیش از ۱۵ هزار روستا و با جمعیتی بیش از ۷ میلیون نفر از کل جمعیت روستایی کشور در دست اجرا می‌باشند.وی در خصوص آبرسانی تک روستایی نیز گفت: بخشی از روستاهای کشور که در مجتمع‌های آبرسانی روستایی تامین آب نمی‌شود، در قالب آبرسانی تک روستایی تعریف شده‌اند.
وی با اشاره به آبرسانی سیار افزود: روستاهایی که با مشکلات حادآب مواجه هستند، از طریق آبرسانی سیار تامین آب می‌شوند. باوجود هزینه‌های بالای آبرسانی سیار، شرکت‌های آب و فاضلاب روستایی نسبت به تامین آب شرب جمعیت روستایی از طریق آبرسانی سیار اقدام می‌کنند تا هیچ وقفه‌ای در سلامت و بهداشت جمعیت روستایی که به دلیل خشکسالی با مشکل تامین آب روبه‌رو هستند، ایجاد نشود.
مهندس بسکابادی افزود: هم اکنون ۱۰۸ مجتمع آبرسانی در استان به بهره برداری رسیده است، امسال نیز ۶۴ مجتمع آبرسانی با اعتبار ۳۲۰ میلیارد تومان در حال انجام است که از ۵ تا ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی اعلام کرد : از این تعداد مقرر شده ۳۸ مجتمع از محل ردیف های صندوق توسعه تامین اعتبار شود که تاکنون برای ۲۵ مجتمع آبرسانی استان ۵۰ میلیارد تومان تامین اعتبار شده است.
گفتنی است اعتبار مورد نیاز برای این مجتمع ها از ردیف اعتباری قانون بودجه و صندوق توسعه ملی تامین می شود. مهندس بسکابادی با ابراز رضایت از پیشرفت فیزیکی مجتمع های آبرسانی استان گفت: در ۲ سال اخیر به ردیف های اعتباری این شرکت در بحث های اعتباری افزوده شده است و مقام معظم رهبری با نگاه ویژه برداشت از صندوق توسعه ملی را برای این طرح ها در سال ۹۴ به مبلغ ۵۰۰ میلیارد تومان و در سال ۹۶ مبلغ ۳۰۰ میلیارد تومان مجاز در نظر گرفتند.
وی با اشاره به این که زمزمه هایی برای سال آینده نیز برای این مهم شنیده می شود، ادامه داد: پیش بینی می شود تا ۳ سال آینده بحث تامین آب شرب روستایی در خراسان جنوبی پایان یابد.به گفته بسکابادی هم اکنون در خراسان جنوبی ۳۸۰ روستا به شکل ثابت و ۴۰ روستا به شکل متغیر آبرسانی می شود.